Jeżówka (Echinacea) to roślina, która znana jest głównie z pozytywnych właściwości prozdrowotnych. Echinacea purpurea wspomaga odporność i wykazuje właściwości przeciwzapalne oraz przeciwwirusowe. Na rynku dostępne są preparaty z jeżówką w postaci tabletek, kapsułek, syropów. Popularna jest również echinacea herbatka. Kiedy warto po nie sięgać?
Spis treści:
Co to jest Jeżówka Echinacea?
Echinacea, która inaczej nazywana jest jeżówką, to roślina, która należy do rodziny astrowatych i pierwotnie rosła na terenie Ameryki Północnej. Obecnie, ze względu na swoje właściwości, uprawiana jest w Europie i Azji. Kwitnie w okresie od lipca do września, osiągając wysokość 1,5 metra. Znanych jest kilka jej odmian, jednak najpopularniejsza jest odmiana purpurowa (Echinacea purpurea)i wąskolistna (Echinacea angustifolia). Właściwości lecznicze jeżówki jako pierwsi odkryli i docenili Indianie.
Jeżówka występuje w wielu gatunkach, a właściwości lecznicze posiadają jedynie:
Zastosowanie Echinacea jeżówka purpurowa w przeszłości:
- środek obniżający gorączkę
- w przypadku ran i zakażeń,
- bóli zębów,
- malarii,
- błonicy,
- przy ukąszeniu przez węże.
Sprawdź: Echinacea w kapsułkach
Do Europy trafiła za sprawą osadników na początku XX wieku i stała się popularna w latach 20 i 30. Ze względu na swoje walory, również ozdobne i małe wymagania, często uprawiana jest w przydomowych ogródkach, najlepiej rośnie na nasłonecznionych stanowiskach. Kwiaty najczęściej mają kolor purpurowy, ale spotkać można także kolor biały, żółty i pomarańczowy czy też czerwony. W celach leczniczych wykorzystuje się ziele i korzeń tej rośliny, a zbiór może być prowadzony w drugim lub trzecim roku uprawy.
Właściwości jeżówki Echinacea - na co pomaga?
Jeżówka Echinacea znana jest przede wszystkim jako środek wzmacniający układ odpornościowy. Jak dowodzą badania, które w 2007 roku zostały opublikowane na łamach prestiżowego magazynu medycznego, przyjmowanie preparatów z echinaceą, skutecznie zmniejsza ryzyko rozwoju przeziębienia, skraca czas jego trwania i łagodzi objawy, takie jak kaszel czy katar, a także obniża częstotliwość infekcji górnych dróg oddechowych. W połączeniu z bioflawonoidami cytrusowymi jeszcze skuteczniej ogranicza możliwość wystąpienia przeziębienia, zmniejszając ryzyko zachorowania o 86%.
Sprawdź: Bioflawonoidy cytrusowe + Bioperine
Echincea w swoim składzie zawiera szereg bardzo cennych związków do których zaliczamy:
- alkamidy,
- flawonoidy,
- poliacetyleny,
- polisacharydy,
- związki fenolowe (pochodne kwasu kawowego, echinakozyd, i kwas cykoriowy),
- olejek eteryczny.
Jakie właściwości ma jeżówka?
Jeżówka Echinacea pomaga na układ immunologiczny poprzez zwiększanie produkcji leukocytów, czyli białych krwinek, oraz stymulowaniu ich ruchliwości, dzięki czemu poprawiają się zdolności obronne organizmu, jak również pobudza leukocyty do wydzielania działającego przeciwwirusowo interferonu. Substancje czynne, wchodzące w skład preparatów z jeżówką, aktywują fagocytozę, która polega na wychwytywaniu i pochłanianiu przez komórki układu odpornościowego wirusów i bakterii, a także hamują niektóre enzymy bakteryjne. To dlatego preparaty te mają pozytywny wpływ na odporność i wydolność oddechową w przebiegu przeziębień i schorzeń górnych dróg oddechowych. Ze względu na działanie wspomagające pracę układu immunologicznego jeżówka jest polecana w okresach jesienno-zimowych, w stanach obniżonej odporności i podczas infekcji. Ma również działanie obniżające gorączkę i napotne.
Jeżówka działanie
Obecne w jeżówce aktywne związki, wykazują działanie:
- przeciwwirusowe (gronkowce i paciorkowce, wirusy opryszczki, półpaśca oraz grypy),
- przeciwbakteryjne,
- przeciwgrzybicze.
- łagodzi stany zapalne i im zapobiega, dlatego pomocniczo może być stosowana w reumatoidalnym zapaleniu stawów, jako środek łagodzący objawy choroby, jak również w chorobach zwyrodnieniowych, ponieważ pobudza proces regeneracji tkanki chrzęstnej i kostnej.
- wykazuje również działanie przeciwbólowe.
- hamuje hialuronidazę, która powstaje w wyniku działania bakterii oraz wirusów i rozkłada kwas hialuronowy będący jednym z podstawowych budulców organizmu. Niszczenie kwasu hialuronowego prowadzi do uszkodzenia połączeń międzykomórkowych, przez co łatwiej jest patogenom przedostać się w głąb organizmu.
Zobacz także: Jeżówka w tabletkach, kapsułkach
Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea) a układ pokarmowy
Echinacea purpurea ma pozytywny wpływ na problemy związane z układem pokarmowym. Pobudza wydzielanie soków żołądkowych, trzustkowych i jelitowych, dzięki czemu zmniejsza uczucie ciężkości. Wspomaga wydzielanie żółci, działa rozkurczowo na mięśnie gładkie, może być pomocna w leczeniu schorzeń wątroby, w tym również kamicy pęcherzyka żółciowego. Przyspieszając przemianę materii wspiera utratę nadprogramowych kilogramów.
Podana w początkach rozwijającej się grypy żołądkowej, skutecznie łagodzi jej objawy. Echinacea purpurea bogata jest w przeciwutleniacze, dzięki czemu chroni przed wpływem wolnych rodników, a tym samym przed stresem oksydacyjnym, który może być przyczyną wielu poważnych chorób, takich jak choroby serca czy cukrzyca. Ponadto wspomaga procesy regeneracyjne organizmu, może być także pomocniczo stosowana w leczeniu dny moczanowej.
W niektórych badaniach stwierdzono, że jeżówka echinacea (echinacea purpurea) może ograniczać namnażanie komórek nowotworowych i je neutralizować, dlatego można jej używać w leczeniu uzupełniającym w przebiegu chorób onkologicznych.
Echinacea purpurea pomaga również łagodzić niepokój, rozdrażnienie i stany lękowe, wspomaga leczenie schorzeń układu moczowego. Wewnętrznie i zewnętrznie polecana jest w leczeniu dolegliwości skórnych, takich jak opryszczka, oparzenia, egzema, atopowe zapalnie skóry, odmrożenia, owrzodzenia podudzi i trądzik. Maść z jeżówki echinacei znalazła zastosowanie w leczeniu trudno gojących się ran, osiągając 85% skuteczności, a jedynie 2% pacjentów wykazało skutki uboczne.
Echinacea w kosmetyce
Aktywne związki, obecne w jeżówce, takie jak flawonoidy czy kwas cichorowy, skutecznie zapobiegają wpływowi wolnych rodników i tym samym niszczeniu kolagenu, poprawiają nawilżenie w głębokich warstwach skóry, wspiera produkcję kwasu hialuronowego. Echinacea chroni przed działaniem promieniowania ultrafioletowego, zapobiega powstawaniu zmarszczek oraz wygładza już istniejące, niweluje przebarwienia, skutecznie regeneruje naskórek, przywraca równowagę hydrolipidową. Jest ceniona przez osoby borykające się z trądzikiem, ponieważ przyspiesza gojenie się ran, działa przeciwbakteryjnie, neutralizuje zmiany zapalne i zapobiega wypryskom, a także przeciwdziała powstawaniu blizn potrądzikowych.
Kosmetyki, w skład których wchodzi jeżówka, polecane są również do pielęgnacji skóry skłonnej do alergii i podrażnień oraz przemywania cery tłustej i łojotokowej. Ze względu na korzystne działanie jest obecna w kremach do wszystkich rodzajów cery, tonikach, żelach, preparatach do pielęgnacji ust. Echinacea jest także skutecznym środkiem w walce z wypadaniem włosów, gdyż wzmacnia mieszki włosowe, pobudza wzrost i poprawia krążenie skóry głowy. Oprócz tego, dzięki działaniu przeciwbakteryjnemu, łagodzi swędzenie, pomaga pozbyć się łupieżu, niweluje stany zapalne i podrażnienia. Redukuje ryzyko występowania stanów zapalnych.
Echinacea - jak stosować
Echinacea wykazuje szereg prozdrowotnych właściwości, ale trzeba pamiętać, że powinna być suplementowana z przerwami. Profilaktycznie preparaty z jeżówki purpurowej należy podawać krócej niż 4 tygodnie, po których wskazana jest dwutygodniowa przerwa. Warto przyjmować ją profilaktycznie, jako środek skutecznie chroniący przed przeziębieniem i schorzeniami górnych dróg oddechowych.
Systematycznie stosowana bardzo dobrze wpływa na układ odpornościowy i wspiera jego funkcjonowanie. Może być podawana w przypadku obniżonej odporności oraz przewlekłego stanu zapalnego. Jej korzystne działanie odczują osoby przyjmujące przez długi czas antybiotyki, ponieważ zapobiega osłabieniu i wyczerpaniu, spowodowanymi takim leczeniem.
Echinacea - przeciwwskazania
Pomimo wszystkich zalet, które ma echinacea, nie zawsze może być ona stosowana. W szczególności przez swoje właściwości immunostymulujące jeżówka echinacea nie jest wskazana dla osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne. Preparatów z jeżówki nie należy też łączyć z lekami immunosupresyjnymi. Przeciwwskazaniem do jej przyjmowania są:
- Choroby układowe, takie jak gruźlica czy sarkoidoza,
- Schorzenia autoimmunologiczne, a wśród nich kolagenoza,
- Choroby szpiku kostnego jak białaczka lub leukocytoza.
- Uszkodzenia wątroby, stwardnienie rozsiane, trwająca chemioterapia.
- Nie należy przyjmować preparatów zawierających echinacea jeżówka w przebiegu nabytego upośledzenia odporności, jakim jest AIDS lub HIV, przy przewlekłej postaci infekcji wirusowych oraz w przypadku uczulenia na rośliny z rodziny Asteraceae, ponieważ może doprowadzić to do świądu, pokrzywki skórnej, a w skrajnych przypadkach zaburzenia pracy nerek.
- Przyjmowanie niektórych leków, takich jak metotreksat czy też sterydy anaboliczne, jest także przeciwwskazaniem do przyjmowania preparatów mających w swoim składzie echinaceę.
- Preparatu ponadto nie powinno podawać się dzieciom poniżej 12 roku życia ze względu na możliwość wystąpienia reakcji u kobiet w ciąży oraz karmiących.
W razie wątpliwości należy skorzystać z konsultacji z lekarzem.
