Kwas hialuronowy jest obecnie powszechnie stosowaną substancją w kosmetologii i medycynie estetycznej ze względu na niesamowite właściwości higroskopijne, czyli możliwość wiązania dużych ilości wody, co w efekcie przekłada się na właściwości nawilżające. Za jego pomocą w skuteczny sposób można walczyć między innymi z procesem starzenia skóry.
Kwas hialuronowy znalazł szerokie zastosowanie w zabiegach anti-aging, ale jest to tylko ułamek jego możliwości, gdyż używany jest w wielu dziedzinach medycyny. Stanowi także cenny składnik wielu kosmetyków i preparatów takich, jak między innymi: kremy oraz suplementy diety, które wspomagają włosy, skórę i paznokcie. Działanie kwasu hialuronowego od lat jest analizowane, gdyż wraz z wiekiem spadają jego możliwości wytwórcze przez organizm człowieka. Szacuje się, że po ukończeniu około 25 roku życia rozpoczyna się proces redukcji tej substancji w ciele ludzkim.
Spis treści
Czym jest kwas hialuronowy?
Kwas hialuronowy (HA-Hyaluronic Acid) jest endogennym polisacharydem z grupy glikozaaminoglikanów, czyli związkiem chemicznym, który ma taką samą budowę u wszystkich organizmów żywych. W naturalnej formie występuje w ludzkim ciele w postaci soli sodowej inaczej zwanej hialuronianem sodu. Pierwsza wzmianka na jego temat pojawia się w 1934 roku, kiedy to Karl Mayer oraz John Palmers oddzielili kwas hialuronowy z pochodzącego od bydlęcia ciałka szklistego oka, które było stosowane w piekarnictwie jako zamiennik jaj kurzych. Stąd też jego nazwa nawiązuje do terminu hyalos, co w języku greckim oznacza oko. Szybko okazało się jednak, że kwas ten ma niezwykłe właściwości, którymi zainteresowała się medycyna.
W organizmie ludzkim kwas hialuronowy znajduje się między innymi w:
- mazi stawowej,
- tkance łącznej,
- w ścianach naczyń krwionośnych,
- nerkach,
- ciele szklistym oka,
- chrząstkach.
Jest także elementem składowym płynów ustrojowych. Przede wszystkim jednak kwas hialuronowy jest znany z tego, że występuje w skórze właściwej i przestrzeni międzykomórkowej jako związek, który wiąże wodę, co jest jego niewątpliwą zaletą. Szacuje się bowiem, że jedna cząsteczka tej substancji, potrafi związać nawet 250 cząsteczek wody. Za sprawą kwasu hialuronowego skóra jest nawodniona, gładka oraz sprężysta, co łagodzi widoczne objawy starzenia.
Z wiekiem ilość hialuronianu sodu w organizmie ludzkim sukcesywnie spada do tego stopnia, że zanika w wieku około 80 lat. Stąd też z upływem czasu skóra wiotczeje, dłużej się regeneruje, jest znacznie bardziej sucha, co powoduje powstawanie zmarszczek. Można z tym jednak walczyć, stosując na przykład odpowiednie suplementy diety z kwasem hialuronowym, które są bezpieczne dla zdrowia.
Zobacz interesujący artykuł: Biotyna - działanie, występowanie, skutki niedoboru
Jakie funkcje w organizmie pełni kwas hialuronowy?
Każdego dnia w organizmie człowieka około 30% kwasu hialuronowego ulega rozkładowi, a w to miejsce pojawia się nowa substancja. W związku z tym kwas ten pełni szereg bardzo istotnych funkcji w ciele każdej jednostki. Do najważniejszych z nich należą:
- dbałość o prawidłowe nawodnienie skóry,
- ochrona skóry przed urazami mechanicznymi i bakteriami,
- stymulacja produkcji elastyny oraz kolagenu, które odpowiadają za strukturę skóry,
- spowolnienie procesu starzenia się skóry,
- dostarczanie składników odżywczych do tkanek i chrząstek stawowych,
- współtworzenie naczyń krwionośnych oraz mazi stawowej,
- wspiera gojenie się ran, blizn, oparzeń i ran,
- czynny udział w leczeniu zwyrodnienia stawów, regeneracji strun głosowych czy w przypadku uszkodzeń błony bębenkowej,
- zapewnienie właściwej struktury w ciałku szklistym oka oraz tworzenie tak zwanego filmu łzowego przy objawach suchego oka,
- łagodzi ból przy zapaleniu pęcherza moczowego.
Jak stosować kwas hialuronowy?
Kwas hialuronowy to w pełni bezpieczna dla zdrowia substancja, dlatego jest coraz częściej powszechnie używana w medycynie, kosmetologii oraz suplementach diety. Znajduje szerokie zastosowanie między innymi w:
- dermatologii,
- ortopedii,
- okulistyce,
- otolaryngologii,
- ginekologii,
- urologii
- reumatologii.
Zastosowanie kwasu hialuronowego pomaga poprawić komfort życia niezależnie od miejsca użycia. W zależności od przeznaczenia preparatu może być używany zarówno zewnętrznie w postaci kremów, maści, serum, maseczek do twarzy, balsamów do ciała jak i wewnętrznie w formie tabletek, kapsułek czy zastrzyków zawierających ten związek chemiczny. Wykorzystywany jest także podczas zabiegów z dziedziny medycyny estetycznej jako wypełniacz zmarszczek oraz różnego rodzaju bruzd.
Oznacza to, że jego działanie jest wielotorowe, gdyż kwas ten jest bardzo dobrze przyswajany przez organizm człowieka. Wynika to z tego, iż substancja jaką jest kwas hialuronowy, występuje w naturalnej postaci w ciele ludzkim, więc nie jest mu obca. Wytwarzanie zaś w sposób syntetyczny tego związku chemicznego odbywa się w zgodzie z pierwotną jego budową, co zapewnia bezpieczeństwo dla zdrowia. Długofalowe suplementowanie kwasu hialuronowego zapewnia poprawę kondycji organizmu.
Kwas hialuronowy na włosy, skórę i paznokcie
Stosowanie suplementów diety z kwasem hialuronowym daje wyraźnie zauważalne efekty. Z racji tego, że preparaty mające go w składzie są bezpieczne dla zdrowia, to mogą być stosowane w każdym wieku jako chociażby profilaktyka przeciwstarzeniowa. Kwas hialuronowy przede wszystkim poprzez niebywałe wiązanie wody znacząco nawilża skórę, włosy i paznokcie. Zatrzymuje procesy starzenia się skóry oraz skutecznie zmniejsza istniejące już zmarszczki. Odpowiednia ilość kwasu hialuronowego w znaczący sposób odmładza wygląda bez konieczności stosowania zabiegów chirurgii plastycznej.
Bogata oferta suplementów na włosy, skórę i paznokcie.
Włosy odzyskują naturalny blask oraz następuje znacząca redukcja ich wypadania, natomiast płytka paznokcia staje się mocniejsza i bardziej odporna na urazy mechaniczne. Ponadto w przypadku skóry zyskuje większe właściwości ochronne przed czynnikami zewnętrznymi (promieniowanie UV, wiatr, zanieczyszczenie powietrza), jest mniej skłonna do podrażnień, znacznie szybciej się regeneruje, zwiększa się jej napięcie i elastyczność, zmniejszają się cienie pod oczami oraz znacząco poprawia się jej ogólna kondycja.
Zażywanie preparatów, których wiodącym składnikiem jest kwas hialuronowy to dobra droga, by jak najdłużej utrzymać zdrowy i młody wygląd. Tym bardziej, że wraz z wiekiem spada produkcja w organizmie tego związku, więc jego suplementacja jest wskazanym rozwiązaniem.
Jak powstaje syntetyczny kwas hialuronowy?
Kwas hialuronowy wykorzystywany jest w medycynie już od około czterdziestu lat i z biegiem czasu tylko zyskiwał na znaczeniu. Na początku pozyskiwany był z materiału biologicznego, który stanowiły przede wszystkim grzebienie kogucie, a także bydlęce gałki oczne oraz skóra rekina. Proces ten był żmudny i złożony, gdyż trzeba było odpowiednio modyfikować tkankę zwierzęcą, by mogła być używana przez człowieka.
Ze względu na sposób pozyskiwania tego związku, zdarzały się reakcje alergiczne. Warto dodać, iż pierwszy raz wyizolowano kwas hialuronowy z komórek ludzkich do celów okulistycznych z pępowiny płodu, jednak był to czasochłonny i skomplikowany zabieg. Stąd też wraz z rosnącym zainteresowaniem tą substancją oraz rozpowszechnianiem jej dobroczynnego działania na ludzki organizm, zaczęto wytwarzać ją w sposób syntetyczny. Współcześnie za wiodące źródło kwasu hialuronowego uważane są bakterie szczepu Streptococcus equi. Pozyskuje się go poprzez biofermentację, dzięki której powstaje kwas w formie oczyszczonego proszku. Otrzymana substancja w procesie połączenia jej z wodą, staje się przezroczystym, lepkim żelem.
Kwas hialuronowy w ciąży i czasie karmienia piersią
Kwas hialuronowy działa w sposób łagodny na organizm, co powoduje, że jest dobrze nie niego tolerowany. Zważywszy jednak na szczególny czas, jakim jest okres ciąży i karmienia piersią, nie zaleca się jego stosowania w postaci suplementów diety oraz ingerencji chirurgicznych.
Aktualnie nie ma na rynku dostępnych wiarygodnych opracowań, które wyjaśniałyby wpływ tego związku chemicznego na płód. Nie wiadomo też w jakim stopniu kwas hialuronowy przenika do mleka matki karmiącej oraz jak może oddziaływać na dziecko, dlatego kategorycznie nie powinno stosować się tego typu preparatów w tym okresie. Można natomiast stosować w małych ilościach ten kwas zewnętrznie jako składnik kosmetyków, ale należy przestrzegać, by były w nich niewielkie stężenia tej substancji.
Czy kwas hialuronowy może być stosowany przez alergików?
Z racji tego, że kwas hialuronowy ma budowę zgodną z komórkami ludzkiego organizmu, to sprawia, że jest bezpieczny dla człowieka. Jak w przypadku każdej wprowadzanej z zewnątrz substancji, mogą pojawić się reakcje alergiczne, które niekoniecznie muszą pojawić się natychmiast po zastosowaniu substancji. Zdarza się, że działanie alergiczne ujawnia się dopiero po dłużej kuracji preparatem. Są to jednak niezwykle rzadko notowane przypadki i nie powinno brać się ich za normę. W przypadku chorób i alergii współistniejących lub jakichkolwiek wątpliwości należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem kuracji preparatem.
Kwas hialuronowy - przeciwwskazania i efekty uboczne
Chociaż kwas hialuronowy jest bardzo dobrze przyswajany, to mogą pojawić się przypadki, w których będą występować niepożądane skutki uboczne. Zazwyczaj ma to miejsce, jeśli kwas wstrzykiwany jest bezpośrednio pod skórę. Wtedy taką reakcją może być na przykład:
- obrzęk,
- siniak,
- świąd skóry,
- rumień,
- bolesność w miejscu wkłucia.
W przypadku suplementacji kwasu hialuronowego mogą niezwykle rzadko pojawić się:
- alergie skórne,
- wymioty,
- biegunka.
W takich przypadkach należy zawsze słuchać swojego organizmu i niezwłocznie odstawić preparat oraz skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Przeciwskazania do stosowania kwasu hialuronowego to:
- ciąża oraz karmienie piersią
- stany zapalne skóry (bakteryjne, grzybicze lub wirusowe)
- nawracające infekcje skóry (aktywna opryszczka, trądzik)
- choroby autoimmunologiczne i nowotworowe
- leczenie onkologiczne
- zaburzenia pracy tarczycy
- choroby wątroby
- alergia na elementy składowe preparatu lub na sam kwas hialuronowy
- problemy z krzepliwością krwi
- epilepsja
W razie wystąpienia jakichkolwiek wątpliwości co do składu preparatu lub własnego stanu zdrowia, zaleca się kontakt ze specjalistą. W przypadku zabiegu medycyny estetycznej z wykorzystaniem kwasu hialuronowego lekarz powinien wcześniej wykluczyć wszelkie przeciwskazania.