Laktoferyna - na co pomaga, co to jest i jakie ma działanie?

Laktoferyna stała się bardzo popularnym suplementem diety. Uważa się, że właściwości lecznicze laktoferyny, mogą wspomóc organizm w niektórych jednostkach chorobowych oraz dolegliwościach, z którymi zmaga się wielu z nas. W artykule odpowiadamy na pytania: co to jest laktoferyna, na co laktoferyna jest polecana oraz jak ją dawkować.

Co to jest laktoferyna?

Laktoferyna jest glikoproteiną należącą do grupy transferyn, które występują w płynach ustrojowych organizmu człowieka. Obecna jest przede wszystkim w mleku, łzach, ślinie, pocie, a także w płynie mózgowo-rdzeniowym. Największe jej stężenie obecne jest w siarze i wynosi 7 g/l. Laktoferyna występuje również w mleku matki.

Nazwa “laktoferyna” mówi sporo na temat tego związku. Przedrostek lakto- wywodzi się od tego, że pierwszy raz wykryto ją w mleku (krowim), a “-feryna” oznacza, że ma właściwości wiążące żelazo. Główną rolą laktoferyny jest właśnie wsparcie organizmu w przyswajaniu żelaza oraz zapobieganiu jego niedoborom.

Działanie laktoferyny

Uważa się, że laktoferyna to białko multipotencjalne, czyli o wszechstronnym zastosowaniu. Działanie laktoferyny związane jest przede wszystkim z jej szczególnymi właściwościami, które mogą wspomóc układ odpornościowy w walce z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Dodatkowo, laktoferyna posiada właściwości immunomodulujące, które odgrywają ważną rolę w utrzymaniu zdrowia na różnych etapach życia, od płodowego aż do starości.

W jaki sposób działa laktoferyna?

Działanie laktoferyny związane jest przede wszystkim z wpływem na układ odpornościowy. Laktoferyna jest produkowana przez komórki nabłonkowe błon śluzowych, co wskazuje na jej naturalne występowanie w organizmie ssaków. 

Stymuluje proces fagocytozy oraz komórki odpornościowe do szybkiego dojrzewania w sytuacji zakażenia. Poza tym chelatuje (“wiąże”) jony żelaza, które są pożywką dla drobnoustrojów, a więc utrudnia im rozwój i namnażanie. Laktoferyna hamuje również powstawanie bakteryjnych biofilmów (skupisk).

Wpływ na organizm człowieka i właściwości przeciwbakteryjne

Oto osiem przykładów działania laktoferyny na organizm człowieka:

• działanie przeciwzapalne,

• przeciwbakteryjne,

• przeciwwirusowe,

• przeciwgrzybicze,

• właściwości przeciwgrzybicze,

• przeciwpasożytnicze,

• immunomodulujące,

• przeciwutleniające,

• regulujące gospodarkę żelaza.

Jak laktoferyna poprawia układ odpornościowy?

Laktoferyna poprawia odporność poprzez wspomniane wyżej mechanizm. Dzięki nim układ odpornościowy może skuteczniej bronić się i unikać zakażenia drobnoustrojami wpływając na lepsze zdrowie i rzadszą zachorowalność.

Zastosowanie laktoferyny

Na co pomaga laktoferyna? Oto pięć najczęstszych przykładów:

• niedobory żelaza, niedokrwistość (również niedokrwistość w ciąży), anemia mikrocytarna, a także profilaktyka niedokrwistości z niedoboru żelaza,

• poprawę odporności, szczególnie noworodków i niemowląt,

• infekcje, np. bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze i grzybicze,

• na poprawę flory bakteryjnej układu pokarmowego i regenerację nabłonka jelitowego,

• w przypadku trądziku.

Leczenie trądziku

Laktoferyna może wpływać korzystnie na leczenie trądziku ze względu na oddziaływanie na bakterie Propionibacterium acnes. Laktoferyna może utrudniać kolonizację wspomnianym szczepem bakteryjnym oddziałując na rozwój trądziku, zmniejszenie wydzielania sebum oraz stanu zapalnego. 

Dodatkowo, laktoferyna posiada właściwości przeciwzapalne, co wspiera jej skuteczność w leczeniu trądziku. Osoby decydujące się na wsparcie leczenia trądziku przy pomocy suplementacji laktoferyną powinny skonsultować to z lekarzem dermatologiem.

Leczenie WZW typu C

Laktoferyna może działać wspierająco w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu C. Jej korzystny wpływ wynika z potencjalnego hamowania namnażania się wirusa HCV, który jest odpowiedzialny za wystąpienie choroby. Przyjmowanie laktoferyny jest również rozważane jako metoda wspomagająca w terapii zakażeń wirusem HCV.

W badaniu pilotażowym przeprowadzonym przez Katsuaki Tanaki i wsp. “Lactoferrin Inhibits Hepatitis C Virus Viremia in Patients with Chronic Hepatitis C: A Pilot Study” stwierdzono, że suplementacja laktoferyną może być jedną ze skutecznych metod leczenia przewlekłego zapalenia wątroby.

Z kolei w randomizowanym badaniu z podwójnie ślepą próbą, przeprowadzonym przez Hideki Ueno i wsp. nie wykazano znaczących różnic między przyjmowaniem laktoferyny i placebo. Warto jednak zaznaczyć, że należy przeprowadzić więcej badań w tym kierunku.

Choroba wrzodowa

Działanie laktoferyny w przypadku choroby wrzodowej związane jest z wpływem na Helicobacter Pylori - bakterię będącą przyczyną większości przypadków choroby wrzodowej. Laktoferyna podawana jest razem z terapią antybiotykową dlatego suplementację najlepiej dopasować z lekarzem specjalistą. Warto również zauważyć, że suplementacja laktoferyny może przynieść lepsze efekty zdrowotne i mniej działań niepożądanych w porównaniu do tradycyjnych preparatów zawierających siarczan żelaza.

Korzyści zdrowotne i właściwości immunomodulujące związane z laktoferyną

Suplementacja laktoferyną może korzystnie wpłynąć na jakość zdrowia. Dzięki cennym właściwościom leczniczym laktoferyna poprawia odporność, wpływa na wygląd skóry oraz może wspomagać leczenie przewlekłych chorób, np. choroby wrzodowej. Stosowanie suplementów diety zawierających laktoferynę jest szczególnie zalecane w stanach obniżonej odporności, wspomagając organizm w walce z infekcjami oraz wspierając naturalne procesy regeneracyjne.

Laktoferyna a zdrowie kobiet w ciąży

Laktoferyna jest białkiem, które odgrywa ważną rolę w utrzymaniu zdrowia kobiet w ciąży. Właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe laktoferyny pomagają chronić organizm przed infekcjami, które mogą być niebezpieczne dla matki i płodu. Ponadto, laktoferyna wspiera układ odpornościowy, co jest szczególnie ważne w okresie ciąży, kiedy układ immunologiczny jest osłabiony.

Spożywanie laktoferyny w okresie ciąży może również pomóc w zapobieganiu niedoborowi żelaza, który jest częstym problemem wśród kobiet w ciąży. Laktoferyna jest w stanie wiązać żelazo i transportować je do komórek, co pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu żelaza w organizmie.

Właściwości laktoferyny mogą również pomóc w zapobieganiu stanom obniżonej odporności, które mogą wystąpić w okresie ciąży. Laktoferyna jest w stanie stymulować układ odpornościowy i pomóc w walce z infekcjami.

Warto zauważyć, że laktoferyna jest naturalnym składnikiem mleka matki, co oznacza, że jest ona bezpieczna dla kobiet w ciąży. Spożywanie laktoferyny w okresie ciąży może być również korzystne dla rozwoju płodu, ponieważ pomaga w dostarczaniu niezbędnych składników odżywczych.

W przypadku kobiet w ciąży, które mają problemy z wchłanianiem żelaza, laktoferyna może być przydatna jako suplement diety. Laktoferyna jest w stanie wiązać żelazo i transportować je do komórek, co pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu żelaza w organizmie.

Jednakże, przed przyjmowaniem laktoferyny w okresie ciąży, należy skonsultować się z lekarzem, aby upewnić się, że jest to bezpieczne i nie ma przeciwwskazań. Laktoferyna może być przydatna jako suplement diety, ale nie powinna zastępować zdrowej i zbilansowanej diety.

Dawkowanie i stosowanie laktoferyny

Stosowanie laktoferyny zależne jest od formy podania suplementu. Na rynku dostępne są preparaty w kapsułkach, kroplach oraz w proszku do przyrządzania zawiesiny. Jak podawać laktoferynę?

Jak prawidłowo dawkować laktoferynę?

Zalecana porcja dla dorosłych w zależności od producenta to ok. 200 mg dziennie. Aby prawidłowo przyjmować laktoferynę, należy przestrzegać zaleceń dotyczących dawek ustalonych przez producenta. Nie zanotowano przedawkowania laktoferyny w przypadku dorosłych, ale nie należy przekraczać dawek ustalonych przez producenta.

Zalecana dzienna porcja laktoferyny dla niemowląt i dzieci to 100 mg, należy wybierać produkty przeznaczone dla dzieci, nie dla dorosłych i stosować się do dawek ustalonych przez producenta na opakowaniu lub indywidualnie przez lekarza.

Kapsułki należy przyjąć zgodnie z informacją dołączoną do ulotki (zazwyczaj 1-2 kapsułki dziennie). Zawiesinę należy przygotować w chłodnej wodzie bezpośrednio przed wypiciem (zawartość saszetki można wsypać bezpośrednio do jamy ustnej). Stosowanie chłodnej wody jest kluczowe, ponieważ w wyższych temperaturach może dojść do denaturacji.

Jak długo stosować laktoferynę? 

Długość zależna jest od powodu suplementacji. W przypadku wspierania odporności zaleca się suplementację nie krótszą niż 3 miesiące, a w celu uzupełnienia niedoborów żelaza minimum 6 miesięcy. Oczywiście pod warunkiem, że lekarz nie zaleci inaczej. 

Nie ma górnej granicy przyjmowania laktoferyny, ale niektórzy producenci zalecają miesięczne przerwy w stosowaniu. Warto również zwrócić uwagę na długoterminowe stosowanie suplementów diety zawierających laktoferynę, aby poprawić zdrowie i wzmocnić układ odpornościowy.

Kiedy warto rozważyć stosowanie laktoferyny?

Stosowanie laktoferyny warto rozważyć w przypadku leczenia chorób wywołanych przez bakterie lub wirusy, np. w trądziku, chorobie wrzodowej czy WZW typu C. Laktoferyna polecana jest wielu grupom pacjentów, w tym również dzieciom szczególnie w celu poprawy odporności. Dostępne są także suplementy diety zawierające laktoferynę, które warto rozważyć w sytuacjach obniżonej odporności oraz w okresach zwiększonej zachorowalności na infekcje.

Przeciwwskazania i działania niepożądane

Stosowanie laktoferyny jest bezpieczne i to nawet dla kobiet w ciąży, noworodków i niemowląt, czyli grup, które są najbardziej narażone na niepożądane działanie niektórych preparatów. Co ciekawe stosowanie laktoferyny dla niemowląt jest najskuteczniejsze, ponieważ najmłodsi czerpią z takiej suplementacji najwięcej. Warto jednak zwrócić uwagę na potencjalne skutki uboczne w suplementach diety zawierających laktoferynę, zwłaszcza w kontekście nowych wytycznych dotyczących dawkowania witaminy B6.

Kiedy należy unikać stosowania laktoferyny?

Laktoferyna może uczulać więc jeżeli u kogoś występuje prawdopodobieństwo alergii to należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, który indywidualne dopasuje suplementację. W przypadku kobiet w ciąży, karmiących piersią oraz dzieci należy skonsultować się z lekarzem.

Przeciwwskazania do stosowania

Przeciwwskazaniem do stosowania laktoferyny są tylko alergie na którykolwiek składnik wchodzący w skład danego suplementu. Nie ma innych przeciwwskazań. Wynika to przede wszystkim z tego, że laktoferyna jest substancją naturalnie występującą w organizmie oraz nie wchodzi w interakcje z lekami.

Możliwe działania niepożądane

Niektóre osoby mogą czuć dyskomfort po suplementacji laktoferyną, ale nie jest to niebezpieczne. W takiej sytuacji należy odstawić suplement. Poza tym nie zaobserwowano skutków ubocznych laktoferyny. Warto jednak pamiętać, że w suplementach diety zawierających laktoferynę mogą wystąpić różne reakcje, w zależności od dawkowania i pochodzenia składników.

Podsumowanie

Laktoferyna to białko multipotencjalne, występujące naturalnie w mleku matki, mleku krowim oraz innych płynach ustrojowych i wydzielinach śluzowych ssaków. Działanie laktoferyny opiera się na szeregu mechanizmów, w tym działaniu przeciwbakteryjnym (poprzez zdolność wiązania jonów żelaza oraz ograniczanie dostępności tego pierwiastka dla patogenów, co jest szczególnie istotne przy zakażeniach infekcyjnych i trakcie zakażenia Helicobacter pylori), właściwościach przeciwwirusowych i przeciwgrzybiczych. Laktoferyna wykazuje także właściwości przeciwzapalne, co pomaga w ochronie przed uszkodzeniem błon komórkowych oraz redukuje stany zapalne.

Dodatkowo, właściwości immunomodulujące laktoferyny, produkowanej przez komórki nabłonkowe błon śluzowych, wspierają układ odpornościowy i przyczyniają się do poprawy odporności organizmu, co ma znaczenie w stanach obniżonej odporności. Przyjmowanie laktoferyny jako suplement diety laktoferyna (dostępnego m.in. w formie zawiesiny doustnej czy kapsułek) jest stosowane w celu poprawy odporności organizmu, leczenia takich schorzeń jak trądzik oraz choroba wrzodowa. Suplementacja często bywa łączona z preparatami zawierającymi siarczan żelaza, co pomaga w zapobieganiu niedoboru żelaza i zaburzeniach gospodarki żelazem.

Podsumowując, laktoferyna, jako białko występujące naturalnie w organizmie ludzkim, ma duży potencjał terapeutyczny. Właściwości laktoferyny obejmują działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze oraz przeciwutleniające. Dzięki temu wspiera układ odpornościowy i przyczynia się do poprawy zdrowia, co jest szczególnie ważne w zdrowym trybie życia i w profilaktyce ryzyka wystąpienia chorób. 

Dla kobiet, w tym w fazie laktacji oraz karmienia piersią, a także dla dzieci (gdzie stosuje się laktoferynę dla dzieci), spożywanie laktoferyny może przynieść pozytywne rezultaty. Przed rozpoczęciem suplementacji zawsze warto skonsultować się z lekarzem, szczególnie w przypadku przypadku nadwrażliwości lub innych działań niepożądanych.

W skrócie, laktoferyna – dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym, przeciwwirusowym oraz immunomodulującym – stanowi istotny element wsparcia zdrowia i funkcji obronnych organizmu, wykazując duży potencjał terapeutyczny przy przyjmowaniu laktoferyny jako suplementu diety.

Bibliografia:

• Kruzel M., Laktoferyna Białko Wielofunkcyjne – Od Badań Laboratoryjnych Do Zastosowania Klinicznego, 2013

• Gajda-Morszewski P., Śpiewak K., Laktoferyna – białko multipotencjalne, 2015.

• Kowalczyk P, Kaczyńska K, Kleczkowska P, Bukowska-Ośko I, Kramkowski K, Sulejczak D. The Lactoferrin Phenomenon-A Miracle Molecule. Molecules. 2022 

• Wang B. i wsp. Lactoferrin: Structure, Function, Denaturation and Digestion. Crit Rev Food Sci Nutr., 2019

• Actor JK, Hwang SA, Kruzel ML. Lactoferrin as a natural immune modulator. Curr Pharm Des. 2009

• Giansanti F, Panella G, Leboffe L, Antonini G. Lactoferrin from Milk: Nutraceutical and Pharmacological Properties. Pharmaceuticals (Basel). 2016