Serena Williams, Richard Nixon, Kamila Skolimowska – to tylko kilka przypadków znanych osób, które doświadczyły co to zakrzepica. Ta choroba mimo często łagodnego przebiegu, może niespodziewanie doprowadzić do śmierci. Wyjaśniamy, czym objawia się zakrzepica, jakie objawy są szczególnie niebezpieczne i co przyczynia się do rozwoju choroby.
Co to jest zakrzepica
Co to jest zakrzepica żył? Pod pojęciem tym kryje się choroba zakrzepowo-zatorowa, która wiąże się z powstawaniem zakrzepów krwi w żyłach głębokich (najczęściej w nogach). Jeśli umiejscowią się w rękach czy jamie brzusznej – mowa jest o nietypowej lokalizacji zakrzepicy. Co to jest za nieprawidłowość i na czym właściwie polega? W jej przebiegu tworzą się skrzepliny, utrudniające swobodny przepływ krwi w żyle. Wraz z czasem ściany nacyznia zniekształcają się, a zastawki zostają uszkodzone. Wiązać się to może z bólem Przykładowo – zakrzepica żyły szyjnej objawia się bolesnością i obrzmieniem w miejscu zwężenia światła naczynia.
Powstawanie skrzeplin w żyłach nie jest najpoważniejszym powikłaniem zakrzepicy. Co to znaczy? Twoje zdrowie i życie będą zagrożone, jeśli dojdzie do zatoru tętniczego, któremu towarzyszą objawy zakrzepicy płucnej lub objawy zakrzepicy mózgu. Ma to miejsce, gdy skrzeplina oderwie się i przemieści do naczyń w płucach lub mózgu.
Zakrzepicę żył i objawy, które na nią wskazują, diagnozuje się u coraz większej liczby osób. Co roku 2 na 1000 osób przekonuje się, czym jest zakrzepica. Są to przede wszystkim osoby po 60. r.ż.
Mimo coraz powszechniejszej wiedzy na temat tego, na czym polega zakrzepica, wciąż hospitalizowanych jest rocznie do 600 tys. osób. Poza wiedzą co to jest zakrzepica kończyn dolnych, warto mieć świadomość, co sprzyja jej rozwojowi. Wszystko w myśl zasady: lepiej zapobiegać niż leczyć.
Obawiasz się, że grozi ci zakrzepica? Co robić, aby jej uniknąć? Kluczowa jest tu triada Virchowa, czyli grupy czynników, powodujących rozwój zakrzepicy żylnej i objawów z nią związanych. Są to:
- uszkodzenie ścian żył,
- spowolnienie przepływu krwi (stąd często diagnozowane są objawy zakrzepicy po cesarce i objawy zakrzepicy w ciąży czyli w stanach wymuszających czasowy bezruch),
- zmiana składu krwi (podwyższenie stężenia fibrynogenu i płytek krwi).
Zakrzepica krwi objawić się może na każdym etapie życia. Na podstawie triady Virchowa opracowano główne czynniki sprzyjające rozwojowi zakrzepicy żył głębokich i objawów z tym związanych:
- wiek (zakrzepica nóg objawia się u osób po 40. r.ż.),
- długotrwałe unieruchomienie (zakrzepica w nogach objawia się często u osób prowadzących siedzący tryb życia),
- urazy (zakrzepica kończyn dolnych objawia się często po złamaniu),
- operacje (zakrzepica żył kończyn dolnych objawia się częściej u osób operowanych min. przez 2 godz.),
- choroba nowotworowa (objawy zakrzepicy w nogach często współwystępują z nowotworami),
- przebyta żylna choroba zakrzepowa (objawy zakrzepicy nóg mają charakter nawrotowy),
- ciąża i połóg (często diagnozowane są objawy zakrzepicy po porodzie oraz objawy zakrzepicy po operacji cesarskiego cięcia),
- otyłość (osoby otyłe dwukrotnie częściej przekonują się, co to jest zakrzepica i czym się objawia),
- niewydolność serca (wzmaga zastój krwi w żyłach miednicy, co wywołuje objawy zakrzepicy żyły biodrowej i kończyn dolnych),
- doustna antykoncepcja (objawy zakrzepicy przy tabletkach antykoncepcyjnych mogą pojawić się już po miesiącu ich stosowania),
- cewnikowanie żył (o tym, czym się objawia zakrzepica, przekonują się częściej osoby z długotrwale cewnikowanymi naczyniami krwionośnymi),
- żylaki (o tym, co to jest zakrzepica krwi, częściej przekonują się osoby z zaawansowanymi żylakami),
- choroby zaburzające krzepnięcie (czerwienica prawdziwa, nadpłytkowość i trombofilia przyczyniają się do wystąpienia objawów zakrzepicy ręki czy nogi).
Podjęcie szybkiego leczenia zmniejsza ryzyko rozwoju choroby. Nie obawiaj się go podjąć, mimo że leki przeciwkrzepliwe mogą wywołać krwotok z nosa, krwiomocz czy krwioplucie. To niewielka cena za zdrowie i życie.
Zakrzepica objawy
Co to jest zakrzepica? Objawy, a zwłaszcza pierwsze objawy zakrzepicy mogą pozostać niezauważone, jeśli skrzeplina ma niewielkie rozmiary. Jeśli jednak wiesz, co to zakrzepica – objawy łatwiej uda ci się rozpoznać, ponieważ będziesz mieć świadomość zmian zachodzących w naczyniach. Innymi słowy – będziesz wiedział, by zwracać uwagę na nieodczuwane dotąd:
- ból,
- obrzęk,
- wzmożone napięcie mięśni,
- zaczerwienienie i zasinienie.
Przy masywnej zakrzepicy w nogach, powodującej zaburzenie krążenia, mogą pojawić się bolesny siniczy lub biały obrzęk. Zwiększa się wówczas ryzyko utraty kończyny, a nawet zgonu.
W zależności od ulokowania skrzepliny mogą pojawić się dodatkowe symptomy. Przy zakrzepicy żył mózgu objawami mogą być zaburzenia neurologiczne i napadowe bóle. Zwykle występuje też podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe, dlatego zakrzepica żył mózgowych objawiać się może: zaburzeniem świadomości, nudnościami i wymiotami oraz napadami padaczkowymi. Przy zakrzepicy zatok żylnych mózgu objawy mogą mieć postać wytrzeszczu i bolesności gałek ocznych oraz obrzęku spojówek.
Zakrzepica tętnicza objawia się różnie w zależności od ulokowania. Przy zakrzepicy serca objawem może być zawał serca. Jeśli skrzep dotrze do mózgu, może dojść do udaru, a przy niedokrwieniu nerek – do niewydolności organu. Przy zamknięciu tętnic kończyn dolnych pojawia się ryzyko martwicy, a przy niedrożności tętnicy krezkowej w jelitach – występują krwawe biegunki i ból brzucha.
W razie zdiagnozowania choroby, ważne jest (poza podjęciem leczenia) wdrożenie odpowiedniej diety oraz suplementów. Istotne są witaminy: K, B1, B3 i E oraz minerały: cynk, magnez i żelazo.
Bibliografia:
- P. Gutknecht, G. Łuszczyńska-Nitka, J. Siebert, Żylna choroba zakrzepowo- zatorowa w praktyce lekarza rodzinnego, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2007, t. 1, nr 2, s. 115–123.
- M. Balcerkiewicz, Czynniki ryzyka i rozpoznanie żylnej choroby zakrzepowozatorowej, „Farmacja Współczesna” 2015, nr 8, s. 1–8.
- J. Windyga, M. Podolak-Dawidziak, K. Chojnowski, Zasady rozpoznawania żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, „Hematologia” 2010, t.1, nr 2, s. 93–101.
- E. Łuksza, I. Łapuć, A. Syta-Krzyżanowska, J. Kłoczko, Zakrzepica naczyń żylnych mózgu – opis dwóch przypadków, „Polski Przegląd Neurologiczny” 2016, nr 12(4), s. 217–223.
- K. Zawilska, K. Zawilska, Praktyczne aspekty leczenia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, „Hematologia” 2016, nr 7 (3), s. 231–242.
