W dzisiejszych czasach mierzymy się z epidemią otyłości. Otyłości, która jest chorobą, a nie wyłącznie niepożądaną sylwetką czy pewnym defektem. Otyłość dotyka coraz większą część społeczeństwa i to niezależnie od wieku, płci czy statusu ekonomicznego. Leczenie otyłości to nie tylko zmiana stylu życia, ale również opieka psychologiczna, zmiany systemowe, a także leczenie farmakologiczne czy chirurgiczne. W tym artykule dowiesz się jakie są przyczyny i skutki otyłości oraz jak leczyć otyłość.
Otyłość przyczyny
WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia definiuje otyłość jako nieprawidłowe i/lub nadmierne nagromadzenie tłuszczu w tkance tłuszczowej, które prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia. Otyłość może przyczyniać się do szeregu innych dolegliwości, np. chorób serca, cukrzycy, nowotworów, czy chorób układu kostno-stawowego.
Prawdą jest, że łatwiej jest zapobiegać otyłości niż leczyć. Dbanie o zdrowie jest niezwykle ważne z tego względu warto dokładnie przyjrzeć się przyczynom otyłości. Wzrost kilogramów zawsze jest spowodowany spożywaniem większej ilości kilokalorii niż organizm jest w stanie zużyć. Nadmierna podaż w stosunku do wydatków jest główną przyczyną otyłości, ale nie jedyną. Za główną przyczynę otyłości odpowiada szereg czynników, na które nie zawsze mamy osobiście wpływ.
Przyczyny otyłości mogą wynikać z czystej biologii, genetyki, a także z czynników środowiskowych czy psychologicznych. Bardzo często przyczyn otyłości jest więcej niż jedna u danej osoby dlatego zawsze należy patrzeć szeroko na konkretny przypadek. Poniżej znajdziesz ważną listę, która może pokazać jak bardzo złożony jest to problem.
Otyłość przyczyny środowiskowe:
- tanie i łatwo dostępne wysokokaloryczne jedzenie, nieodpowiednie nawyki żywieniowe - nadmierna podaż kilokalorii z dietą,
- mniejsza aktywność fizyczna, praca siedząca, wzrost rozwoju transportu - mniej ruchu,
- czynniki społeczno-kulturowe - zwyczaje religijne, święta, imprezy rodzinne,
- dostęp do opieki zdrowotnej - np. konsultacji u dietetyka,
- przyjmowane leki,
Otyłość przyczyny biologiczne:
- czynniki genetyczne,
- choroby współistniejące,
- wiek,
- płeć,
Otyłość przyczyny psychologiczne:
- zaburzenia samoregulacji,
- osobiste przekonania i oczekiwania,
- zaburzona relacja z jedzeniem,
- stres i trudność w radzeniu sobie z emocjami - zajadanie stresu.
Jak widzisz otyłość to złożony problem na który należy patrzeć całościowo. Nie wystarczy tylko mniej jeść kilokalorii w ciągu dnia. Oczywiście takie jest główne założenie, ale do każdej osoby należy podejść indywidualnie - poznać możliwości, preferencje, dowiedzieć się o chorobach współistniejących czy historii rodzinnej.
Otyłość u nastolatków przyczyny
Przyczyny otyłości u nastolatków są takie same jak wspomniane powyżej, ale warto się im trochę dokładniej przyjrzeć. Skupmy się jedynie na środowiskowych czynnikach otyłości. Nie trudno znaleźć szereg różnic w stylu życia nastolatków żyjących teraz, a tych które dojrzewały jeszcze w latach 90/00. Największą różnicę widać ze względu na łatwą dostępność do wszelkich ekranów - telewizorów, tabletów, laptopów, konsol, które są dla dzieci i nastolatków atrakcyjniejsze niż bieganie po dworzu. Wyjścia ze znajomymi na miasto czy na spacer zostały zamienione na spotkania w mediach społecznościowych. Kontakt z drugim człowiekiem przeszedł do świata online, ale niestety ciała fizycznie pozostały w bezruchu. Brak lub ograniczona aktywność fizyczna połączona z łatwym dostępem do wysokokalorycznych posiłków powoduje drastyczny wzrost masy ciała. Rozwiązanie jest znane, ale zrealizowanie go jest znacznie trudniejsze.
Otyłość u dzieci przyczyny
Niestety to samo tyczy się rozwoju otyłości u dzieci. W przypadku otyłości u najmłodszych warto zwrócić uwagę na budowanie nieprawidłowych nawyków żywieniowych już od najmłodszych lat. Najczęściej popełnianymi błędami, które mogą przyczynić się do otyłości dzieci są:
- zmuszanie dzieci do jedzenia,
- rezygnacja z potraw, których początkowo dziecko nie chciało jeść,
- jedzenie “w biegu”, a nie np. przy stole w spokoju,
- nieodpowiednia liczba posiłków,
- wysokoenergetyczne posiłki.
Warto również pochylić się nad nawykami żywieniowymi, które przechodzą z rodziców na dzieci. Jeżeli cała rodzina nie stosuje się do zasad zdrowego trybu życia i odżywiania to nie ma możliwości, aby dziecko same się do nich stosowało. Przykład idzie z góry dlatego próbując walczyć z otyłością u najmłodszych trzeba działać z całą bliską rodziną. W takim razie jak leczyć otyłość u dzieci? Leczenie otyłości u dzieci opiera się na zmianie nawyków żywieniowych dlatego nie warto ich lekceważyć.
Jak leczyć otyłość?
Nie zawsze łatwo jest zapanować nad przyczynami nadwagi i otyłości oraz ich skutkami dla organizmu. Leczenie otyłości najczęściej polega na zmianie stylu życia oraz budowie nowych, zdrowych nawyków żywieniowych z pomocą dietetyka, psychologa lub psychodietetyka. Możliwe są również inne metody leczenia nadwagi i otyłości. Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce oraz towarzystwa naukowe opracowały schemat leczenia otyłości:
- najważniejsza jest zmiana sposobu żywienia i nawyków żywieniowych, edukacja, zwiększenie aktywności fizycznej oraz terapia behawioralna,
- równoczesne leczenie farmakologiczne i dalsza praca na nawykach żywieniowych,
- leczenie operacyjne i dieta pooperacyjna.
Otyłość leczenie farmakologiczne
Leczenie farmakologiczne wprowadzane jest gdy zmiana stylu życia jest niewystarczająca. Farmakoterapia otyłości oparta jest na kilku lekach, które mają działanie polegające np. na zmniejszeniu trawienia tłuszczów (orlistat), hamowanie/ kontrola apetytu i przyśpieszeniu uczucia sytości (mysimba, semaglutyd i saxenda).
Poza tym leczenie otyłości wiąże się również z leczeniem chorób współistniejących, które mogą utrudnić zmianę nawyków żywieniowych. Otyłość najczęściej występuje z chorobami takimi jak: nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, cukrzyca, nowotwory, choroby reumatoidalne i autoimmunologiczne. W leczeniu tych chorób przydatne są również witaminy i minerały
Otyłość leczenie dietetyczne
Leczenie dietetyczne opiera się na wywiadzie żywieniowym, analizie dotychczasowego sposobu żywienia oraz na dostosowaniu indywidualnej diety, która może pomóc w zrzuceniu nadmiarowych kilogramowych. Praca z dietetykiem może nauczyć zdrowych nawyków żywieniowych osobę zmagającą się z nadwagą lub otyłością oraz jej rodzinę. Leczenie dietetyczne otyłości powinno być dopasowane indywidualnie. Niektórzy pacjenci preferują dokładne rozpiski dietetyczne, w których mają wypisane co do grama co można zjeść, a niektórzy wolą pracę na nawykach żywieniowych. Nie ma jednego złotego rozwiązania. Jeżeli ciekawi cię odchudzanie to zachęcamy do przeczytania - 6 nawyków, które odchudzanie z brzucha oraz otyłość brzuszna u mężczyzn - jak jej zapobiegać i jak ją leczyć?
Jeżeli zastanawiasz się gdzie leczyć otyłość to pierwsza odpowiedź powinna poprowadzić cię do dietetyka. W zasadzie to u dietetyka możesz zadbać nie tylko leczenie, ale i profilaktykę otyłości pozostałych członków rodziny, którzy jeszcze nie zmagają się z problemem otyłości. Taką samą odpowiedź otrzymasz gdy zadasz pytania: gdzie leczyć otyłość u dzieci i jak może wyglądać leczenie otyłości nastolatków. Jeżeli ciekawisz się tematyką odchudzanie dzieci to zachęcamy do artykułu Jak odchudzić dziecko - 5 powodów przez które otyłe dzieci powinny przejść na dietę.
Otyłość leczenie chirurgiczne
Leczenie chirurgiczne (bariatryczne) jest ostatnią deską ratunku. Operacja bariatryczna może być przeprowadzona na kilka bardzo dokładnie opracowanych sposobów. W zależności od rodzaju operacji skutki takiego zabiegu mogą być różne. Chirurgiczne leczenie otyłości polega na:
- założeniu balonu żołądkowego,
- założeniu opaski żołądkowej,
- rękawowej resekcji żołądka,
- wyłączeniu żołądkowym.
W zależności od zastosowanej metody efekty i potencjalne powikłania mogą się między sobą różnić. Niektóre zabiegi przyczyniają się do pozytywnego wyniku zabiegu ze względu na zmniejszenie pojemności żołądka, a inne ze względu na ograniczenie wchłaniania. Operacja nie gwarantuje stałej utraty kilogramów. Po zabiegu operacyjnym wciąż można być otyłym. Niezwykle ważne jest, aby stosować się do restrykcji związanych z przeprowadzoną operacją.
Podsumowując. Nadwaga i otyłość to problem XXI wieku. Nadwaga jest stanem, który może doprowadzić do otyłości, ale jeszcze nie stwarza dużego niebezpieczeństwa. Nadwaga nie jest też chorobą. Otyłość już tak. Otyłość to problem, z którym trzeba spróbować sobie poradzić najlepiej z pomocą specjalistów, przyjaciół i rodziny. Dbając o prawidłową masę ciała, dbasz o zdrowie.
