Kolagen jest niezwykle istotny dla funkcjonowania organizmu. Jest to białko wytwarzane przez organizm, które stanowi około 30 % białek wszystkich białek w ciele człowieka. Kolagen jest bardzo elastyczny i trwały, to jeden z głównych składników tkanki łącznej.
Co to jest kolagen?
Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa „kolla” oznaczającego klej. Kolagen łączy ze sobą komórki i stanowi budulec ścięgien, skóry, zębów, kości, naczyń krwionośnych, chrząstek i rogówek oka. Pełni również funkcję ochronną narządów wewnętrznych, takich jak:
tworząc wokół nich warstwę zabezpieczającą. Budowa kolagenu różni się w zależności od miejsca występowania i funkcji. Wyróżnić można 29 rodzajów, jednak najważniejsze są 3 rodzaje kolagenu (szczególnie kolagen typu II), które tworzą w zależności od typu:
- ścięgna,
- tkankę łączną,
- kości,
- chrząstkę stawową,
- szpik kostny.
Udział w jego tworzeniu biorą estrogeny, insulina i hormony tarczycy. Syntezowany jest w komórkach nazywanych fibroblastami.
U młodych i zdrowych osób kolagen ulega regularnej wymianie i jest systematycznie odbudowywany. Niestety już od około 25 roku życia synteza kolagenu stopniowo maleje i wynosi około 1% mniej. Wraz z wiekiem proces ten się nasila, a od 70 roku życia organizm zupełnie przestaje go produkować, natomiast u kobiet w początkowych pięciu latach po menopauzie ilość kolagenu w skórze spada o około 30%. Dlatego tak ważna jest suplementacja kolagenu. Kolagen wraz z kwasem hialuronowym i koenzymem Q10 jest jedną z najpopularniejszych substancji odwracających proces starzenia się skóry.
Wpływ na przyspieszony rozpad włókien kolagenowych ma również styl życia, zmiany hormonalne, niektóre choroby.
Do czynników powodujących szybszy rozpad włókien kolagenowych należą również:
- nadmierna aktywność fizyczna, przede wszystkim u osób uprawiających sport,
- nadmierna ekspozycja na słońce,
- zbyt niskie lub zbyt wysokie temperatury,
- palenie papierosów,
- picie alkoholu.
Zmniejszający się poziom kolagenu prowadzi do:
- utraty jędrności skóry,
- pojawienia się zmarszczek,
- rozstępów,
- cellulitu,
- wysuszenia skóry,
- osłabienia i łamliwości włosów oraz ich wypadania,
- kruchości paznokci.
Niedobór kolagenu ma wpływ na działanie całego organizmu, bowiem może objawiać się osłabieniem, sztywnością i bólem stawów, bólami mięśniowymi, krwawieniami, stanami depresyjnymi, paradontozą, zmianami zwyrodnieniowymi stawów. Oprócz tego niedobór białek kolagenowych sprawia, że skóra staje się zwiotczała i traci swoje właściwości.
.jpg)
Kolagenoza - co to za choroba?
Kolagenoza to grupa układowych chorób tkanki łącznej. Tkanka łączna obecna jest w skórze, naczyniach krwionośnych, kościach i nerwach. Najczęściej zaatakowane są stawy i skóra. Choroby te mają podłoże autoimmunologiczne, co oznacza, że komórki układu odpornościowego atakują tkanki własnego organizmu. Dotychczas nie udało się wyjaśnić dlaczego tak się dzieje. Do kolagenoz zalicza się takie choroby jak:
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów,
- zespół Sjögrena,
- twardzina układowa,
- zespół antyfosfolipidowy,
- polimialgia reumatyczna,
- toczeń,
- zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe,
- mieszana choroba tkanki łącznej.
Kolagenozy zaliczane są do chorób rzadkich, przy czym kobiety chorują znacznie częściej niż mężczyźni. Przyczyną chorób autoimmunologicznych mogą być uwarunkowania genetyczne, przebyte infekcje, zaburzenia hormonalne i w funkcjonowaniu limfocytów oraz warunki środowiskowe, do których zalicza się narażenie na toksyczne chemikalia i nieodpowiednie odżywianie.
Kolagenozy mogą powodować uszkodzenie i osłabienie funkcji wielu narządów, w których występuje tkanka łączna. Każda z chorób będących kolagenozą może mieć różne objawy, jednak mają kilka wspólnych, do których należą:
- gorączka lub stany podgorączkowe,
- utrata masy ciała,
- zmęczenie i osłabienie,
- bóle i obrzęki stawów,
- zmiany skórne.
W celu ustalenia właściwej diagnozy należy wykonać szereg badań laboratoryjnych, a na ich podstawie lekarz może zlecić przeprowadzenie badań specjalistycznych. Stwierdzona kolagenoza jest przyczyną do zmiany stylu życia, zdrowego odżywiania, odstawienia używek. Konieczne jest również regularne kontrolowanie stanu zdrowia. W leczeniu tych chorób stosuje się sterydy, leki immunosupresyjne, niesteroidowe leki przeciwzapalne i leczenie biologiczne. Najczęściej występującą kolagenozą jest reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń.
Jakie aminokwasy występują w kolagenie?
W kolagenie występują następujące aminokwasy:
Kolagen w jedzeniu - gdzie go znajdziemy?
Produkty bogate w kolagen to:
- galarety wieprzowe, rybne i owocowe,
- gotowana golonka i kurze łapki,
- podroby: serce i wątróbka,
- salceson,
- produkty na bazie żelatyny wieprzowej,
- chrząstka rekina.
Kolagen - działanie
Do podstawowych funkcji kolagenu należy łączenie ze sobą komórek. Wpływa na pracę układu immunologicznego poprzez zapobieganie przedostawaniu się drobnoustrojów chorobotwórczych i toksyn do organizmu, ogranicza rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych. Jest odpowiedzialny za ciągłość procesów odnowy komórkowej w skórze, a także poprzez utrzymanie właściwego jej nawilżenia odpowiada za elastyczność, wygląd i kondycję. Przyspiesza regenerację naskórka, poprawia koloryt skóry, opóźnia procesy starzenia, zapobiega powstawaniu cellulitu i zmniejsza widoczność rozstępów. Kolagen typu II jest kluczowy w pielęgnacji skóry.
Przyspiesza gojenie się ran, tworzy blizny, korzystnie wpływa na odbudowę tkanki łącznej. Kolagen poprzez dostarczanie niezbędnych aminokwasów ma pozytywny wpływ na odżywienie cebulek włosów, zapewniając tym samym ich wzrost i dobrą kondycję oraz regenerację uszkodzeń. To budulec płytki paznokcia, dzięki któremu jest ona twarda, dlatego jest potrzebny do utrzymania mocnych i zdrowych paznokci. Za sprawą kolagenu następuje lepsze wchłanianie składników mineralnych, zwiększa również gęstość kości.
Wspomaga krążenie, pobudza metabolizm, opóźnia degenerację stawów, wspiera procesy ochronne w obrębie tkanki chrzęstnej, jest nośnikiem niektórych leków, pomaga kontrolować ciśnienie krwi. Odpowiada także za produkcje mazi stawowej, zmniejsza aktywność enzymów odpowiedzialnych za stan zapalny i bóle reumatyczne.
Kolagen jest konieczny do utrzymania prawidłowego funkcjonowania mięśni, może ograniczać ryzyko chorób mięśnia sercowego, zmniejsza demineralizację kośćca i wspiera zrastanie złamanych kości. Rozluźnia naczynia krwionośne, rozszerza tętnice i wspomaga oczyszczanie ich ścian z tłuszczu poprawiając tym samym krążenie i zmniejszając możliwość wystąpienia jego schorzeń. Dostarczając do organizmu niezbędne aminokwasy wspomaga regenerację uszkodzonych ścian komórkowych, dzięki czemu wspiera leczenie refluksu i choroby Leśniowskiego-Crohna.
.png)
Kolagen, skutki uboczne
Suplementacja kolagenu w rzadkich przypadkach może wywołać skutki uboczne. Należą do nich:
- reakcja alergiczna,
- ogólne osłabienie,
- ból mięśni,
- kłopoty z wypróżnianiem,
- kwaśny oddech i nieprzyjemny posmak w ustach.
Dotyczy to szczególnie przypadków, w których przekroczona została dobowa dawka, przy czym maksymalna dawka to 4000 mg. Szczególną ostrożność podczas stosowania kolagenu powinny zachować osoby chorujące na ciężkie postacie łuszczycy, chorzy na reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowy układowy, zapalenie naczyń krwionośnych i inne kolagenozy.
Kolagen morski - pozyskiwanie
Kolagen morski, często nazywany również rybim, jest pozyskiwany ze skór ryb morskich, takich jak:
w wyniku kwaśnej hydratacji. Po raz pierwszy został wyodrębniony w 1985 roku. Jest znacznie lepiej przyswajalny niż kolagen wieprzowy, drobiowy i wołowy. Ma budowę zbliżoną do ludzkiego i mniejszą masę cząsteczkową, dzięki czemu łatwiej przenika do krwi.
Zgodnie z przeprowadzonymi badaniami jest produktem, który nie wywołuje reakcji alergicznych, dlatego jego stosowanie jest bezpieczne. Zawiera głównie kolagen typu I, który jest obecny praktycznie w całym organizmie, a bardzo duże jego ilości znajdują się w skórze. Jest także źródłem niezbędnych aminokwasów, do których należą:
- prolina,
- glicyna,
- hydroksyprolina.
Kolagen morski, działanie
Kolagen morski ma pozytywne działanie na ludzki organizm. Do jego głównych zalet zaliczamy:
- korzystny wpływ na skórę, ponieważ zapobiega starzeniu się i spłyca zmarszczki,
- wpływ na elastyczność i nawilżenie skóry,
- działanie zapobiegające utracie owalu twarzy, suchości czy przebarwieniom, co pozwala zachować młody wygląd,
- ogranicza powstawanie rozstępów i cellulitu.
Ten rodzaj kolagenu wspomaga również regenerację włosów i paznokci, dzięki czemu pozwala zachować je w dobrej kondycji, hamuje wypadanie włosów. Wspomaga gojenie się ran czy też oparzeń. Pobudza naturalną zdolność do produkcji kolagenu w organizmie. Wpływa na elastyczność ścięgien, więzadeł i torebek stawowych, zwiększa odporność na urazy i kontuzje w narządzie ruchu oraz zmniejsza ból kolan. Zwiększa gęstość kości, poprawia ich regenerację po złamaniach. Kolagen morski przyspiesza wchłanianie wapnia, łagodzi objawy choroby zwyrodnieniowej stawów, wspomaga tworzenie mięśni. Korzystnie wpływa na układ krążenia, ponieważ oczyszcza ściany tętnic ze złogów miażdżycowych, co zapobiega rozwojowi groźnych chorób.
Który rodzaj kolagenu kupić?
Na rynku występują następujące rodzaje kolagenów, najczęściej pochodzenia zwierzęcego:
- kolagen bydlęcy,
- kolagen wieprzowy,
- kolagen syntezowany chemicznie,
- kolagen morski.
Jednak najlepszym wyborem jest sięgnięcie po kolagen morski, który charakteryzuje się wysoką przyswajalnością i jest najbardziej zbliżony do kolagenu wytwarzanego w ludzkim organizmie. Jest nawet o 1,5 raza lepiej przyswajalny niż inne, dlatego łatwo przedostaje się do krwioobiegu. Zawiera również dużą ilość aminokwasów.
Dzięki temu jego stosowanie przynosi szereg korzyści dla zdrowia. Ponadto jest produktem bezpiecznym, ponieważ nie wywołuje alergii. W przypadku kolagenu wołowego istnieje ryzyko, że może on zawierać cząsteczki chorobotwórcze, które mogą wywołać chorobę Creutzfelda-Jacoba, nazywaną inaczej chorobą „wściekłych krów”.
Płyn, proszek, kapsułki - jaką formę kolagenu wybrać
Suplementacja kolagenu jest jednym z elementów dbania o zdrowie. Jego przyjmowanie pozwala nie tylko zadbać o urodę, ale również o stawy, kości, naczynia krwionośne. Obecnie kolagen dostępny jest w kilku postaciach:
- kolagen w płynie,
- kolagen w proszku,
- kolagen w kapsułkach,
- kolagen w tabletkach.
Płyn jest od razu gotowy do picia, zwykle jednak pojedyncze opakowanie nie zawiera zbyt wielu porcji przez co jest zdecydowanie droższą formą suplementacji. Dobrym rozwiązaniem jest wybór kolagenu w kapsułkach lub w postaci proszku. Te pierwsze można mieć zawsze przy sobie, wystarczy popić je wodą by zapewnić sobie odpowiednią dawkę. Kolagen w proszku ma neutralny smak i zapach, dlatego można go wymieszać z wodą, ale i z różnymi napojami. Suplementy w tej formie są łatwo przyswajalne i bardzo dobrze tolerowane przez organizm.
