Przepuklina rozworu przełykowego to dość częsta patologia, w której przebiegu dochodzi do przedostania się treści jamy brzusznej do klatki piersiowej. Defekt ten może wywoływać dokuczliwe objawy jak przy chorobie refluksowej lub przebiegać bezobjawowo. Co to jest przepuklina rozworu przełykowego? Jak się objawia? Aż wreszcie – w jaki sposób ją leczyć?
Przepuklina rozworu przełykowego – objawy
Przepuklina rozworu przełykowego (nazywana też przepukliną rozworu przełyku), to nieprawidłowość polegająca na przejściu narządów naturalnie znajdujących się w jamie brzusznej do klatki piersiowej. Nie jest to jednak przepuklina brzuszna. Są dwie odmienne patologie, które wymagają innych metod terapeutycznych.
Jest to wynik patologicznego poszerzenia kanału w przeponie. Brzmi bardzo niepokojąco, a mimo to objawy przepukliny rozworu przełykowego u dorosłych nie zawsze są przez nich odczuwane. Patologia ma wówczas charakter bezobjawowy. Ma to miejsce przede wszystkim przy niewielkich przepuklinach rozworu przełykowego.
U niektórych chorych objawy przepukliny rozworu przełykowego przepony mogą być bardzo wyraźne. Ma to miejsce przy dużych przepuklinach rozworu przełykowego i tych długo się utrzymujących. Wówczas mogą wystąpić:
- częste odbijanie się,
- utrzymująca się zgaga,
- ból zamostkowy,
- ból brzucha,
- nudności i wymioty,
- chrypka,
- przewlekły kaszel,
- refluks,
- pieczenie przełyku,
- zwężenia przełyku,
- utrudnione połykanie,
- nadżerka błony śluzowej przełyku.
W skrajnych przypadkach może dojść do uwięźnięcia przepukliny, co jest stanem, w którym zdrowie i życie zostają bezpośrednio zagrożone.
Przyczyną przepukliny rozworu przełykowego jest zmniejszona odporność przepony na skutek osłabienia jej mięśni. Dochodzi do tego nie tylko w wyniku urazów czy wcześniejszych operacji, ale też w konsekwencji: otyłości, podeszłego wieku oraz wad anatomicznych (np. w budowie samego rozworu przełykowego czy położenia otrzewnej).
Wyróżnia się trzy typy tej patologii:
- wślizgowa przepuklina rozworu przełykowego przepony,
- okołoprzełykowa przepuklina rozworu przełykowego przepony,
- mieszana przepuklina rozworu przełykowego przepony.
Przy typie wślizgowym dochodzi do wyrzucania treści żołądkowej wstecznie do przełyku. Dlatego często diagnozowane są przy tej przepuklina rozworu przełykowego: ból brzucha, zgaga i pieczenie przełyku. Są to symptomy charakterystyczne dla refluksu żołądkowo-przełykowego. Ponadto można zaobserwować nietypowy objaw wślizgowej przepuklina rozworu przełykowego – ból pleców. Zwykle występuje nie sam, lecz w towarzystwie bólu klatki piersiowej.
Przy przepuklinie okołoprzełykowej pojawiają się: częste odbijanie i ból zamostkowy. Szczególnie ten ostatni symptom rodzi u chorych obawy, że istnieje zależność między wydolnością serca a przepukliną rozworu przełykowego. Odczuwany ucisk nie ma jednak związku z dolegliwościami ze strony układu sercowo-naczyniowego.
Przepuklina rozworu przełykowego – czy da się wyleczyć?
Zastanawiasz się pewnie po diagnozie przepukliny rozworu przełykowego – czy da się wyleczyć tę nieprawidłowość. Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, są to dość często występujące patologie, dlatego też metody leczenia przepukliny rozworu przełykowego są stosunkowo dobrze poznane.
Przed wdrożeniem odpowiednich metod terapeutycznych konieczna jest szczegółowa diagnostyka. W tym celu lekarz może zlecić wykonanie: RTG, pobranie wycinku przewodu pokarmowego metodą endoskopową, pH-metrii oraz manometrii przełyku.
Przy niewielkich rozmiarów zmianach, które mają charakter bezobjawowy lub mało dokuczliwy nie wykonuje się operacji przepuklina rozworu przełykowego. Jak sobie radzić wówczas z istniejącą patologią? W takim wypadku wdrażane są odpowiednie leki. Przepuklina rozworu przełykowego może wymagać stosowania:
- leków propulsywnych (usprawniających perystaltykę),
- H2-blokerów (ograniczających produkcję kwasu żołądkowego),
- blokerów pompy protonowej,
- leków rozkurczowych,
- leków zobojętniających treść żołądkową.
Przy przepuklinie rozworu przełykowego, leki bez recepty, jakie możesz stosować to przede wszystkim dostępne w aptece środki zobojętniające treść żołądkową i rozkurczowe. Przestrzegamy jednak przed samodzielnym planowaniem leczenia. Aby uniknąć groźnych powikłań przepukliny – skonsultuj się ze specjalistą.
W przypadku przepukliny wywołującej dokuczliwe objawy oraz tych o dużych rozmiarach konieczne jest wykonanie operacji.
Przepuklina rozworu przełykowego – leczenie ziołami
Metody leczenia przepuklina rozworu przełykowego przepony obejmują łagodzenie objawów lub wykonanie operacji przepuklina rozworu przełykowego przepony. Ziołoterapia nie jest metodą terapeutyczną. Mówiąc więc o leczeniu ziołami przepukliny rozworu przełykowego, chodzi o stosowanie środków roślinnych łagodzących odczuwane symptomy refluksu żołądkowo-przełykowego. Mowa tu przede wszystkim o rumianku, lukrecji i imbirze.
Przepuklina rozworu przełykowego – operacja
Operacja przepukliny rozworu przełykowego polega na ponownym przemieszczeniu zawartości jamy brzusznej z przepukliny na pierwotne jej miejsce. Zabieg połączony jest ze zwężeniem rozworu przełykowego, aby zapobiec nawrotowi choroby. Wykonywany jest on metodą fundoplikacji (operacji laparoskopowej). Przepuklina rozworu przełykowego jest dzięki temu zabiegowi całkowicie wyleczalna. Polega bowiem na przywróceniu prawidłowego funkcjonowania dolnego zwieracza przełyku. Dzięki temu treść żołądkowa przestaje być zarzucana wstecznie.
W zależności od wyglądu i rodzaju przepukliny operacja może być wykonana przez klatkę piersiową lub jamę brzuszną. O metodzie zabiegu każdorazowo decyduje lekarz, opierając się na przeprowadzonej wcześniej diagnostyce.
Przepuklina rozworu przełykowego przepony – ćwiczenia
Zastanawiasz się, jaka jest dopuszczalna aktywność fizyczna przy przepuklinie rozworu przełykowego przepony? Ćwiczenia, które zdecydujesz się włączyć do swoich codziennych treningów, nie powinny być wykonywane krótko po posiłku. Unikaj wysiłku nadmiernie angażującego mięśnie brzucha i wymagającego schylania. Zamiast tego zdecyduj się na niezbyt intensywny aerobik.
Przy przepuklinie rozworu przełykowego ćwiczenia są szczególnie ważne zwłaszcza u osób z nadwagą, ponieważ otyłość sprzyja powstaniu tej zmiany patologicznej i nasila związane z nią objawy.
Przepuklina rozworu przełykowego – dieta
Przy przepuklinie rozworu przełykowego dieta odgrywa niezwykle ważną rolę. Jest ona szczególnie istotna przy wślizgowym typie patologii, ponieważ zmniejsza objawy refluksu żołądkowo-przełykowego. Innymi słowy, dzięki właściwej diecie przepuklina rozworu przełykowego przepony przestaje być aż tak dokuczliwa.
Jak się zatem odżywiać przy przepuklinie rozworu przełykowego? Dieta lekkostrawna to podstawa! Dzięki temu zredukujesz ilość wydzielanych kwasów żołądkowych, które wyrzucane wstecznie podrażniają przełyk. Unikaj żywności wysoko przetworzonej, tłustej i kalorycznej. Niewskazane są też pikantne przyprawy, mocna kawa i herbata oraz czekolada. Z podobnych powodów warto zredukować ilość spożywanych owoców cytrusowych, pomidorów i cebuli. Choć są one bogate w minerały i witaminy, to nasilają zgagę i pieczenie przełyku. Jeśli obawiasz się, że redukcyjna dieta doprowadzi do powstania niedoborów w organizmie – omów z lekarzem możliwość stosowania suplementów w formie multiwitaminy uzupełniającej twoją dietę. Przepuklina rozworu przełykowego nie będzie dzięki temu powodem innych problemów zdrowotnych wynikających z nieprawidłowo zbilansowanych posiłków.
Ponadto zachowaj regularne odstępy pomiędzy posiłkami oraz jedz częściej, ale w mniejszych porcjach. Nie zapomnij też o właściwym nawodnieniu, Pijąc dużo wody, zobojętnisz kwaśne środowisko żołądka.
Bibliografia:
- R. Zavatskyi, A. Józefiak i in., Olbrzymia przepuklina rozworu przełykowego z przemieszczeniem trzustki do klatki piersiowej u chorego na SARS-COV-2, „Państwo i Społeczeństwo” 2021, nr 1, s. 185–190.
- P. Szelachowski, M. Strutyńska-Karpińska, Olbrzymia przepuklina rozworu przełykowego – opis przypadku, „Advances in Clinical and Experimental Medicine” 2006, nr 15, 389–391.
- J. Aviv, S. Kaufmann Aviv, Wylecz refluks i zgagę prawidłową dietą, Wydawnictwo Vital, Białystok 2020.
