Grzyby reishi - kiedy warto je stosować? Jakie są przeciwwskazania i potencjalne skutki uboczne?

Grzyby reishi to perła medycyny chińskiej. Można by rzec, że to magiczny proszek, który poprawia odporność, zmniejsza ryzyko infekcji, łagodzi objawy alergii, a nawet pomoże w walce z rakiem i zahamuje procesy starzenia. Grzyby te znane są z szerokiego zastosowania w profilaktyce prozdrowotnej. Sprawdź, jakie działanie mają grzyby reishi.

Reishi - podstawowe informacje o lakownicy żółtawej

Grzyby reishi, czyli Ganoderma lucidum, to grzyby należące do rodziny lakownicowatych, często nazywane “grzybami nieśmiertelności” lub „rośliną mocy duchowej”. W tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu znane są od dawna i były stosowane w przypadku wielu schorzeń, takich jak choroby układu oddechowego i nerwowego. W Chinach zostały oficjalnie uznane za lek. Znanych jest sześć ich odmian, takich jak:

• lakownica europejska
• lakownica spłaszczona
• lakownica żółtawa,
• lakownica brązowoczarna,
• lakownica czerwonawa
• lakownica jasno miąższowa.

W opinii naukowców najcenniejsza jest odmiana czerwona, która wyróżnia się największą zawartością substancji czynnych. Reishi rośnie na obumarłych drzewach i pniach, najczęściej bukach i dębach, jest twardy i ma gorzki smak. Znaleźć go można w górskich obszarach Japonii i Chin.

Hodowla tych grzybów jest trudna i wymagająca, uprawiane są przede wszystkim w Chinach, Japonii, na Tajwanie a także w Korei i USA, w przyrodzie występują niezwykle rzadko. Metodę ich hodowli opracowano w połowie XX wieku. Poza Japonią i Chinami ich cenne właściwości zostały docenione dopiero w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. W badaniach udowodniono, że grzyby reishi zawierają ponad 400 substancji aktywnych, wykazujących pozytywny wpływ na zdrowie, oto 10 najważniejszych substancji obecnych w reishi: 

• triperteny,
• polisacharydy,
• kwasy tłuszczowe,
• nukleotydy,
• sterole,
• składniki mineralne (magnez, mangan, miedź, cynk),
• aminokwasy,
• witaminy z grupy B,
• betaglukan,
• kwasy ganoderyczne, które strukturą przypominają hormony steroidowe.

Ze względu na cenne właściwości i obiecujące wyniki badań, popularność grzybów reishi ciągle rośnie. 

Grzyby reishi - działanie i właściwości

W Azji powszechnie stosowane od ponad 2 tysięcy lat. Większość zbawiennych właściwości zostało potwierdzone badaniami naukowymi. Grzyby reishi cieszą się popularnością wśród osób chcących poprawić swoją odporność, a ponadto mogą wspomóc walkę z nowotworem. Jakie właściwości mają grzyby reishi? Poniżej lista 10 z nich.

Właściwości grzybów reishi:

• poprawiające odporność,
• przeciwbakteryjne,
• przeciwwirusowe,
• przeciwnowotworowe,
• regulujące glikemię,
• przeciwzapalne,
• adaptogenne,
• przeciwbólowe,
• regulujące ciśnienie krwi,
• przeciwalergiczne,

Właściwości prozdrowotne, witalność

Reishi znajdują zastosowanie w ogólnej poprawie zdrowia. Omawiane grzyby są źródłem antyoksydantów, dzięki czemu niwelują szkodliwy wpływ wolnych rodników na organizm i zmniejszają stres oksydacyjny. Ponadto działanie immunomodulujące może pomóc także zwalczać choroby autoimmunologiczne, dlatego znajdują zastosowanie w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów. Prozdrowotne właściwości reishi mogą zapobiegać wielu chorobom cywilizacyjnym, warto wspomnieć o pięciu z nich: 

• choroba niedokrwienna serca,
• cukrzyca,
• choroba Parkinsona,
• choroba Alzheimera,
• arterioskleroza. 

Wśród ich właściwości warto też wymienić wspomaganie pracy nerek i ich ochronę przed chorobami. Grzyby reishi korzystnie wpływają na cały organizm. Ich stosowanie zwiększa siły witalne i pobudza regenerację. Lakownica może być również przydatna w zmniejszaniu objawów alergii, ponieważ triterpenoidy wykazują działanie antyhistaminowe. W przypadku astmy łagodzą kaszel i zmniejsza uczucie duszności. Grzyby reishi zwiększają poziom dobrego cholesterolu HDL, a obniżają poziom złego LDL oraz trójglicerydów. Wspomagają leczenie dolegliwości układu sercowo-naczyniowego zwiększając stopień dotlenienia serca, rozszerzając naczynia krwionośne, stymulując przepływ krwi. Obniżają ciśnienie krwi, zmniejszają duszności, kołatanie serca, bóle w klatce piersiowej. Zmniejszają lepkość krwi, dzięki czemu zapobiegają tworzeniu się skrzepów, przez co obniżają ryzyko wylewów, udarów i innych chorób układu krążenia. 

Wpływ grzybów reishi na czynniki układu odpornościowego

Zawarty w grzybach reishi beta-glukan, zwiększając ilość limfocytów T i makrofagów, skutecznie wzmacnia układ immunologiczny, poprawia odporność, pomaga zwalczać czynniki chorobotwórcze. Makrofagi są rodzajem białych krwinek, które niszczą patogeny i są barierą ochronną organizmu. Ich pobudzenie zabezpiecza przed wieloma infekcjami, ponieważ nie dopuszcza do zapoczątkowania procesu chorobowego. Dlatego stosowanie grzybów reishi jest polecane osobom o obniżonej odporności, mających problemy z nawracającymi infekcjami i chorym przewlekle.

Polisacharydy i triperteny obecne w lakownicy pobudzają mechanizmy obronne organizmu, poprawiają pracę układu odpornościowego i zmniejszają ryzyko zakażenia czy stanów zapalnych. 

Poprawa funkcjonowania układu nerwowego

Grzyby reishi korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego co objawia się 6 efektami, takimi jak:

• poprawa samopoczucia,
• usprawnienie pamięci, koncentracji i uwagi,
• przywrócenie wewnętrznej równowagi,
• zmniejszenie stanów depresyjnych,
• minimalizowanie lęków,
• zapobieganie atakom paniki.

Grzyby Reishi mogą skutecznie likwidować bezsenność, szczególnie powodowaną przez silne napięcie nerwowe, pomagają zasypiać i poprawiają jakość snu. Mogą być stosowane w zespole przewlekłego zmęczenia.

Regulacja poziomu glukozy

Grzyby reishi regulują stężenie glukozy i poprawiają jej metabolizm, zwiększają także poziom insuliny . Dzięki temu mogą być stosowane pomocniczo w przypadku cukrzycy. Ponadto stabilizowanie poziomu glukozy zapobiega atakom głodu i ogranicza apetyt na węglowodany, co może być szczególnie istotne w utrzymywaniu prawidłowej masy ciała i walki z nadprogramowymi kilogramami. Hamują cukrzycę insulinoniezależną i wpływają na zmniejszenie częstotliwości trzech dolegliwości z nią związanych, takich jak:

• pragnienie,
• zmęczenie,
• zawroty głowy.

Stany zapalne i łagodzenie bólu

Reishi mogą być pomocniczo stosowane u pacjentów z fibromialgią, która jest nie zapalną chorobą reumatyczną tkanek miękkich. Stosowanie reishi w fibromialgii zalecane jest, ponieważ zmniejszają one dolegliwości bólowe, z jakimi wiąże się ta choroba. Korzystnie wpływają na mikroflorę  jelit, łagodzą przewlekłe stany zapalne układu pokarmowego, wspomagają wchłanianie składników odżywczych. Ponadto chronią wątrobę i wspomagają jej pracę, wspierają trzustkę. Ich korzystne działanie odnotowano w leczeniu zapalenia wątroby, przed wszystkim w tych przypadkach, gdzie nie doszło jeszcze do  poważnych zaburzeń w jej pracy. Skutecznie zmniejszają nerwobóle po opryszczkowe oraz ból związany z półpaścem.

Działanie przeciwnowotworowe

Jak wykazują badania zawarte w grzybach reishi związki aktywne mogą przyczyniać się do obumierania komórek nowotworowych i hamować ich namnażanie, obniżają również możliwość powstawania przerzutów. Ze względu na te właściwości grzyby reishi mogą być pomocniczo stosowane w przypadku wielu nowotworów, a w szczególności pięciu: raka płuc, piersi, prostaty, trzustki i odbytnicy.

U pacjentek z rakiem piersi, podanie suplementów z lakownicą, spowodowało zmniejszenie odczuwanego zmęczenia i poprawiło komfort życia. Grzyby te pomagają zniwelować skutki uboczne chemioterapii i radioterapii, takie jak nudności, obniżona odporność i osłabienie. 

Funkcja przeciwbakteryjna i przeciwwirusowa

Oprócz wspomnianych przykładów, grzyby te działają przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Ich stosowanie może przynieść korzyści w:

• zwalczaniu wirusa grypy, 
• przy infekcjach górnych dróg oddechowych, 
• zakażeniach układu moczowo-płciowego,
• w przypadku HIV, ponieważ zmniejszają jego replikację. 

Dodatkowo reishi są skuteczne w przypadku zwalczania  pneumokoków, streptokoków, bakterii powodujących czerwonkę i pałeczek okrężnicy. 

Zastosowanie grzybów reishi

Reishi stosowane są głównie jako suplementy diety przyjmowane w celu poprawy zdrowia. Poza prozdrowotną suplementacją znajdują one również zastosowanie w kosmetyce oraz w odchudzaniu. 

Kosmetyka i pielęgnacja

Grzyby reishi coraz częściej stanowią składnik kosmetyków, a to za sprawą substancji aktywnych, które znalazły zastosowanie w pielęgnacji. Ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające opóźniają procesy starzenia, co jest bardzo chętnie wykorzystywane w kosmetyce. Preparaty mające w swoim składzie laskownicę wykazują się 6 właściwościami:

• rozjaśniają skórę,
• regulują zawartość wody, dzięki czemu utrzymują jej dobre nawilżenie,
• utrzymują jej elastyczność,
• poprawiają mikrokrążenie,
• redukują widoczność zmarszczek i zapobiegają pojawianiu się nowych,
• aktywują funkcje ochronne skóry. 

Reishi są często składnikiem kremów do cery dojrzałej, które poprawiają gęstość skóry i pomagają zachować owal twarzy.

Odchudzanie

Grzyby reishi mogą działać wspomagająco w redukcji masy ciała. Obok indywidualnie dopasowanej diety opartej na zaleceniach zdrowego odżywiania, aktywności fizycznej oraz poprawie jakości snu mogą usprawnić odchudzanie. Odchudzające właściwości grzybów reishi związane są z ich wpływem na metabolizm, w tym gospodarkę węglowodanową. Dzięki regulacji stężenia glukozy mogą zapobiec “spadkom cukru” i chęci sięgania po przekąski lub słodycze co pośrednio może przełożyć się na mniejsze spożycie kilokalorii. 

Suplementacja grzybów reishi

W ostatnich latach suplementacja grzybami reishi cieszy się dużym zainteresowaniem. Szerokie zastosowanie, cenne składniki oraz wielokierunkowe właściwości doceniane są przez coraz większą grupę konsumentów. Kto i jak powinien suplementować reishi?

Kto może stosować reishi?

Dla kogo suplementacja reishi? Korzyści z suplementacji preparatami z grzybami reishi mogą zainteresować osoby zdrowe, jak i te mierzące się z różnymi chorobami. Osoby zdrowe mogą wykorzystać potencjał reishi w celu walki z codziennym, przewlekłym stresem, a także w celu poprawy sił witalnych. Kto jeszcze może rozważyć suplementację reishi? Przede wszystkim osoby chorujące na choroby autoimmunologiczne, cukrzycę, choroby układu krążenia, a także z zaburzeniami odporności. 

Dawkowanie i bezpieczeństwo

Dawkowanie reishi zależne jest od preparatu oraz części grzyba, z której został przygotowany stosowany produkt. Najbardziej wartościowe są owocniki grzyba, które mają najwięcej składników odżywczych. Reishi dostępne są w formie ekstraktów wodno-alkoholowych w kroplach, a także ekstraktów w kapsułkach i w proszku. Dawkowanie to zazwyczaj 1-2 kapsułki dziennie lub 1-2 łyżeczki proszku. Suplementacja grzybami reishi jest bezpieczna, ale wiąże się z pewnymi przeciwwskazaniami i skutkami ubocznymi. 

Przeciwwskazania do stosowania grzybów reishi

Grzyby reishi wykazują wiele prozdrowotnych właściwości, jednak nie zawsze należy je suplementować. Nie powinny ich stosować osoby mające problemy z krzepnięciem krwi, nadciśnieniem lub zbyt niskim ciśnieniem, dzieci oraz kobiety w ciąży i karmiące. Z suplementacji trzeba zrezygnować na dwa tygodnie przed planowanym zabiegiem operacyjnym i bezpośrednio po nim. Ostrożność powinny zachować osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe i przeciwpłytkowe, między innymi są to:

• aspiryna,
• niesteroidowe leki przeciwzapalne,
• heparyna.  

Reishi mogą wchodzić w interakcję z lekami na nadciśnienie, ponieważ same obniżają ciśnienie i w połączeniu z nimi może dojść do nadmiernego obniżenia ciśnienia krwi. 

Możliwe skutki uboczne

 Przy nadmiernym spożyciu lub zbyt długim przyjmowaniu, czyli dłużej niż 30 dni mogą wystąpić dolegliwości, najczęściej zauważalne 10 z nich to:

• bóle i zawroty głowy,
• świąd,
• wysypka,
• niestrawność,
• krwawienie z nosa,
• biegunka,
• ból brzucha,
• suchość w jamie ustnej,
• uszkodzenia wątroby.

Ciąża a suplementacja reishi

W ciąży oraz w czasie karmienia piersią nie zaleca się suplementacji grzybami reishi. Brak jest dowodów na bezpieczeństwo stosowania i korzyści z przyjmowania takich preparatów przez kobiety ciężarne oraz karmiące piersią. 

Utrudnienia z krzepnięciem krwi

Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe i przeciwpłytkowe (np. wymienione powyżej) powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem potencjalnej suplementacji. Dodatkowo w przypadku trombocytopenii przyjmowania większej dawki niż zalecana może zwiększyć ryzyko krwawienia.

Podsumowanie

Grzybki reishi są bardzo cenne. Wysoka zawartość przeróżnych składników odżywczych powoduje, że właściwości zdrowotne reishi mogą zachęcić wielu konsumentów. Warto rozważyć przyjmowanie preparatów z reishi, szczególnie w przypadku problemów z odpornością, przewlekłym stresem, chorobami wątroby, nerek czy układu krążenia. Osoby przewlekle chorujące i przyjmujące leki powinny przed rozpoczęciem suplementacji koniecznie skonsultować się z lekarzem. Mimo cennych właściwości i udowodnionych efektów grzyby reishi nie zastąpią odżywczej diety, aktywności fizycznej oraz bezcennej regeneracji. 

Bibliografia:

1. https://examine.com/supplements/reishi/
2. Grys A. i in., Ganoderma lucidum – grzyb o cennych właściwościach farmakologicznych, Postępy Fitoterapii, 1/2011
3. Luo J., Lin Z.B.: Advances of pharmacological effects of triterpenes from Ganoderma lucidum. Yao Xue Xue Bao. 2002
4. Wu G.S., Guo J.J., i wsp.: Anti-cancer properties of triterpenoids isolated from Ganoderma lucidum – a review. Expert Opin Investig Drugs. 2013
5. Wachtel-Galor S., Yuen J., Buswell J.A., Benzie I.F.F.: Ganoderma lucidum (Lingzhi or Reishi): A Medicinal Mushroom. Herbal Medicine: Biomolecular and Clinical Aspects. 2nd edition. Boca Raton (FL): CRC Press/Taylor & Francis; 2011
6. Zhao H., Zhang Q., Zhao L., Huang X., Wang J., Kang X., Spore Powder of Ganoderma lucidum Improves Cancer-Related Fatigue in Breast Cancer Patients Undergoing Endocrine Therapy: A Pilot Clinical Trial. Evid Based Complement, Alternat Med. 2012; 2012: 809614. doi: 10.1155/2012/809614. Epub 2011
7. http://www.reishi.com/what-is-reishi