Witamina D pełni w organizmie człowieka liczne funkcje. Witamina D wpływa na układ kostny, stan skóry, pracę układu nerwowego i mięśni, a także na odporność organizmu. Niedobór witaminy D może mieć ponadto związek z zachorowalnością oraz przede wszystkim z przebiegiem COVID-19.
Spis treści:
Zobacz też: Witamina D - niedobór, nadmiar, źródła.
Niedobór witaminy D – objawy i skutki
Witamina D nazywana także witaminą słońca pełni w naszym organizmie bardzo ważne funkcje. Niestety szacuje się, że na jej niedobór cierpi około 90% Polaków. Jak zatem rozpoznać objawy niedoboru witaminy D i jakie mogą być jego skutki?
Objawy niedoboru witaminy D:
- osłabienie i szybkie męczenie się,
- bóle mięśni i kości,
- nadwrażliwość skóry,
- bezsenność
- spadek odporności,
- nawracające biegunki,
- wypadanie włosów,
- nadciśnienie,
- zaburzenia depresyjne,
- wolne gojenie się ran,
- choroby przyzębia,
- problemy z apetytem.
Niestety niedobór witaminy D daje o sobie znać zazwyczaj dopiero przy skrajnych jej niedostatkach. Warto zatem co jakiś czas sprawdzać jej poziom w badaniu laboratoryjnym i stosować odpowiednią suplementację witaminą D, ponieważ skutki niedoborów witaminy D w tym zakresie mogą być dotkliwe.
Skutki niedoboru witaminy D:
- wzrost ryzyka infekcji wirusowych,
- stany zapalne skóry,
- zwyrodnienia i skrzywienia układu kostnego,
- osteoporoza,
- większe ryzyko chorób autoimmunologicznych, np. RZS, SM,
- podatność na złamania,
- pogorszenie słuchu,
- wzrost ryzyka niektórych nowotworów,
- wypadanie zębów,
- szybsze starzenie się.
Nadmiar Witaminy D - czy jest groźny?
Nie można popadać ze skrajności w skrajność, by z niedoboru popaść w nadmiar witaminy D. Witamina D jest wytwarzana przez ludzki organizm i składowana w tłuszczu. Jej zapas powinien wystarczyć na około dwa miesiące. W razie zaburzeń jej wytwarzania może być konieczna suplementacja witaminy D, ale nie należy przekraczać zalecanej dziennej dawki. Jej czterokrotne przekroczenie zalecanej dawki witaminy D może spowodować różne nieprzyjemne objawy. Najczęstsze skutki nadmiaru witaminy D to:
- nudności i wymioty;
- ból brzucha;
- osłabienie;
- złe samopoczucie;
- brak apetytu;
- zaparcia;
- powiększona śledziona;
- powiększona wątroba;
- nadpobudliwość;
- drgawki
- otępienie;
- nadmierne pragnienie;
- wzmożone oddawanie moczu;
- bóle głowy;
- bóle oczu;
- świąd;
- nadmierne pocenie się
- zaburzenia pracy mózgu.
Przedawkowanie witaminy D jest szczególnie groźne dla kobiet w ciąży, gdyż może skutkować deformacją dziecka. We wszystkim trzeba zachować rozsądek. Przy regularnej diecie i delikatnej suplementacji witaminy D jej przedawkowanie będzie trudne.
Związek między niedoborem witaminy D a COVID-19
COVID-19 jest chorobą wirusową wywoływaną przez koronawirus SARS-CoV-2, który należy do grupy wirusów RNA. Jest to ostra choroba układu oddechowego o charakterze zakaźnym. W większości przypadków (około 80%), wbrew nazwie, ma ona łagodny przebieg. Jednak u pozostałych pacjentów wywołuje poważne objawy i daje duże ryzyko wystąpienia powikłań. Najczęściej w przebiegu COVID-19 pojawia się duże zmęczenie, suchy kaszel, gorączka, bóle mięśni oraz duszności. Bardzo charakterystyczna jest także utrata węchu i smaku.
Może pojawić się również katar, ból gardła czy biegunka. Jednak nie wszystkie te objawy muszą się pojawić i częstym jest występowanie jedynie pojedynczych symptomów, przez co łatwo można pomylić je np. z przeziębieniem. Inaczej jest w ostrym przebiegu choroby, gdy duszności są znaczne, a pacjent wymaga podania tlenu, a nawet hospitalizacji. Wtedy też wzrasta ryzyko powikłań, takich jak zapalenie płuc czy sepsa. COVID-19 jest szczególnym zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjentów cierpiących na przewlekłe choroby, osób starszych i z obniżoną odpornością, w tym tych, którzy mają niskie stężenie witaminy D.
Niski poziom witaminy D w organizmie może mieć wpływ na obniżenie odporności i większą podatność na przeziębienia, grypę czy inne infekcje dróg oddechowych. Prawdopodobnie zatem cierpiąc na niedobory witaminy D jesteśmy bardziej narażeni na działanie wirusów, a jednym z nich jest koronawirus wywołujący COVID-19. Warto zatem zadbać o jej odpowiedni poziom w organizmie. W sytuacji niedoboru witaminy D, powinno się zastosować suplementację, ponieważ trudno jest ją uzupełnić naturalnie w naszych warunkach klimatycznych.
Odpowiedni poziom witaminy D może także zwiększyć nasze szanse na łagodny przebieg choroby w sytuacji zarażenia SARS-CoV-2. Metaanalizy z listopada 2020 roku wskazują na istotny związek między jej niedoborem a ciężkim przebiegiem COVID-19 i większym ryzykiem zgonu. Okazuje się bowiem, że witamina D niejako pasuje do białka kolca tego typu koronawirusa, a gdy się z nim zwiąże powoduje utratę jego właściwości, przez co trudniej jest mu wniknąć do komórek.
Istnieją zasadne podejrzenia, że niedobór witaminy D ma istotny związek z przebiegiem choroby COVID-19. Niewystarczające jej ilości w organizmie mogą zwiększać ryzyko zachorowania, jednak przede wszystkim podnoszą prawdopodobieństwo ciężkiego przebiegu choroby i powikłań, w tym zgonu. Dlatego też zalecane jest badanie poziomu witaminy D we krwi i stosowanie suplementacji w odpowiedniej dawce. Jeśli jednak nie wykonamy takiego badania, uważa się, że możemy przyjmować 500-2000 jednostek witaminy D3 na dobę (zależnie od wieku, wagi, ryzyka niedoboru) bez ryzyka jej przedawkowania.
Sprawdź: Witamina D3 w kapsułkach
Skąd brać witaminę D?
Niedobór witaminy D nie jest nieuleczalny, ale może mieć poważne skutki. Naturalnie najlepszym wyjściem będzie włączenie produktów bogatych w witaminę D do codziennej diety. Produkty bogate w witaminę D to:
- tłuste ryby - łosoś, śledź, makrela, sardynka, tuńczyk,
- żółtka jaj,
- grzyby - kurki, pieczarki, oraz grzyby shiitake,
- produkty wzbogacane - do niektórych produktów spożywczych dodaje się witaminę D (np. mleko roślinne).
Naturalnie najlepszym źródłem witaminy D jest przebywanie na słońcu. Badania mówią, że odsłonięcie raptem 18% powierzchni ciała na słońce na 20 minut zapewnia potrzebną dawkę witaminy D.