Szczwół plamisty od czasów starożytnych wykorzystywany był jako trucizna. Uważa się, że jest jedną z najsilniej trujących roślin powszechnie występujących w Europie, Azji i Afryce. Można go pomylić z innymi roślinami. Co to jest i jak rozpoznać szczwół plamisty? Odpowiedzi w niniejszym artykule.
Szczwół plamisty co to jest?
Co to jest szczwół plamisty? Szczwół plamisty, czyli (Conium maculatum L.) znany jest pod nazwami: psia pietruszka, szaleń plamisty i świńska wesz. Należy do rodziny selerowatych i rośnie na terenach praktycznie całej Europy, w tym Polski, a także w Afryce, Azji, Australii i w obydwu Amerykach. Szczwół plamisty uznawany jest za jedną z najbardziej trujących roślin, a wynika to ze względu na wysoką zawartość koniiny - alkaloidu piperydynowego. Razem ze szczwołem plamistym wysoce trujący jest szalej jadowity.
Poznaj również właściwości uczepu trójlistkowego: Uczep trójlistkowy - właściwości, zastosowanie
Szczwół plamisty jak rozpoznać?
Jak wygląda szczwół plamisty? Szczwół plamisty charakteryzuje się bardzo rozgałęzioną łodygą osiągającą prawie 2 metry wysokości. Przymiotnik “plamisty” wynika z obecności czerwonoborodowych, podłużnych plam obecnych na łodydze. To właśnie te plamy pozwalają rozpoznać szczwół plamisty. Liście szczwołu plamistego są trzykrotnie pierzaste, a kwiaty białe i kwitną od czerwca do sierpnia. Najbardziej trujący jest korzeń - palowy i biały. Zapach szczwołu plamistego uznawany jest za intensywny, nieprzyjemny porównywany do piżma. Zapach najmocniej wyczuwalny jest po roztarciu korzeni i liści.
Szczwół plamisty a szalej jadowity - jak rozpoznać? Te najbardziej trujące rośliny należące do rodziny selerowatych są do siebie również bardzo podobne. Szalej jadowity pozbawiony jest jednak plamek na łodydze, a także zapachu charakterystycznego dla szczwołu plamistego. Niebezpieczne jest również podobieństwo wspomnianych roślin do powszechnie spożywanej pietruszki czy pasternaku. Znane są przypadki osób, które omyłkowo spożyły liście szczwołu plamistego z zamiarem zjedzenia np. pietruszki.
Poznaj właściwości Boswellia serrata: Boswelia - właściwości, dawkowanie, skutki uboczne.
Szczwół plamisty zastosowanie
Zastosowanie szczwołu plamistego wykorzystywane jest w homeopatii i badaniach toksykologicznych. Poza śmiertelnie trującymi związkami - alkaloidami piperydynowymi obecne są również takie o działaniu przeciwzapalnym (np. flawonoidy wchodzące w skład suplementów na zdrowie). Silnie trujący szczwół plamisty nie jest wykorzystywany w celach leczniczych, tak jak inne znane rośliny zielne.
Szczwół plamisty zatrucie
Korzeń szczwołu plamistego uznawany jest za najbardziej trującą część rośliny, ale w rzeczywistości każda jej część może spowodować szereg niepożądanych skutków ubocznych, w tym nawet śmierć. W przeszłości zastosowanie trującego szczwołu plamistego związane było np. z dokonywaniem egzekucji na więźniach. Co ciekawe, uważa się, że Sokrates został otruty właśnie szczwołem plamistym. Działanie szczwołu plamistego związane jest z szeregiem niepożądanych objawów. Zatrucie szczwołem plamistym objawia się:
- osłabieniem,
- utratą przytomności,
- obniżeniem temperatury ciała,
- zaburzeniami rytmu serca,
- ataksją,
- nudnościami,
- konwulsjami,
- śpiączką,
- śmiercią.
Znajomość trujących roślin jest niezwykle ważna, ponieważ część z nich występuje powszechnie w naszym otoczeniu. W bardzo łatwy sposób może dojść do przypadkowego zatrucia, a w konsekwencji również śmierci.
Bibliografia:
- Żuraw B i wsp. Rośliny dziko rosnące o właściwościach toksycznych. Alergoprofil 2014
- Al-Snafi A., Pharmacology and Toxicology of Conium Maculatum- A Review, The Pharmaceutical and Chemical Journal, 2016
- Vetter J. Poison hemlock (Conium maculatum L.) Food and Chemical Toxicology 2004
