Wrotycz to roślina powszechnie występująca w Polsce. W medycynie ludowej znany jest od wieków, między innymi dzięki przeciwpasożytniczym właściwościom. Działanie lecznicze wrotyczu wynika z obecności wielu cennych składników odżywczych. Jak działa wrotycz, jak go stosować? W artykule dowiesz się wszystkiego na temat wrotyczu pospolitego.
Jak wygląda wrotycz?
Co to jest wrotycz? Wrotycz, a właściwie wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare) to bylina należąca do rodziny astrowatych, uznawana za toksyczną. Mimo to zainteresowanie właściwościami zdrowotnymi jest bardzo duże. Jest rośliną mrozoodporną oraz łatwą w uprawie i bardzo szybko rozprzestrzeniającą się.
Gdzie rośnie wrotycz? Wrotycz występuje powszechnie w Polsce, ale również w całej Europie i Azji. Dzięki atrakcyjnemu wyglądowi uprawiany jest jako roślina ozdobna w ogrodach, a także wykorzystywana do tworzenia bukietów w kwiaciarniach.
W takim razie jak wygląda wrotycz pospolity? Wrotycz wyrasta na sztywnej łodydze i charakteryzuje się obecnością żółtych kwiatów złożonych z rozpłaszczonych koszyczków. Rośnie w dużych kępach i intensywnie pachnie. Zapach wydzielany przez wrotycz pospolity przypomina kamforę co dla wielu może być odrzucające. Wrotycz niekiedy mylony jest z piołunem. Jak rozpoznać wrotycz i piołun? Kwiaty wrotyczu są większe niż piołunu, który charakteryzuje się obecnością drobnych i kulistych kwiatów ułożonych w koszyczki. Charakterystyczne dla piołunu są również liście - szarozielone z drobnymi włoskami. Skoro wiadomo już jak wygląda roślina wrotycz to warto poznać jego właściwości.
Poznaj właściwości krwiściągu lekarskiego: Krwiściąg lekarski - właściwości, zastosowanie, dawkowanie.
Wrotycz właściwości
Właściwości wrotyczu znane są od wieków dzięki medycynie ludowej, w której to polecany był na przeróżne dolegliwości i choroby. Zgodnie z aktualną wiedzą nie wszystkie znane medycynie ludowej właściwości mają poparcie w badaniach, a niestety część właściwości wrotyczu może wiązać się ze skutkami ubocznymi. Właściwości zdrowotne wrotyczu wynikają z obecności wielu różnych składników, między innymi: minerałów, flawonoidów, laktonów seskwiterpenowych (głównie beta-tujonu), olejków eterycznych, steroidów, garbników i kwasów organicznych. To właśnie za sprawą obecności beta-tujonu wrotycz ma dość skomplikowane działanie - może nieść ze sobą korzyści, ale również toksyczne niebezpieczeństwo.
Wrotycz pospolity właściwości:
- antyoksydacyjne,
- przeciwbakteryjne,
- przeciwwirusowe,
- przeciwpasożytnicze,
- przeciwzapalne,
- przeciwskurczowe,
- wiatropędne,
- wpływa na trawienie - zwiększa wydzielanie soków trawiennych (sprawdź suplementy na odchudzanie),
- wzmacnia mechanizmy odpornościowe.
Do właściwości leczniczych wrotyczu pospolitego należy podchodzić z dużą ostrożnością. Wrotycz charakteryzuje się obecnością wielu cennych składników odżywczych, ale nie tylko. Obecne w nim składniki (np. wspomniany tujon) mogą mieć działanie trujące, a ilości poszczególnych substancji nie są stałe.
Wrotycz działanie
Na co działa wrotycz? To pytanie nasuwa się od razu po przeczytaniu jego właściwości. Tak naprawdę właściwości zdrowotne wrotyczu mogą być pomocne w różnych dolegliwościach, ale jego potencjalna toksyczność nie powinna zachęcać do sprawdzania ich na własną rękę. W medycynie naturalnej wrotycz wykorzystywany był między innymi w celu: leczenia histerii, wywołania poronienia, a także w chorobach reumatycznych i skórnych. Na co wrotycz jeszcze może się sprawdzić? Wrotycz polecany jest na problemy z trawieniem - niestrawność, uczucie ciężkości po posiłku, a także niektóre choroby pasożytnicze. W każdym przypadku należy sięgać po sprawdzone preparaty i skonsultować stosowanie z lekarzem i/lub farmaceutą.
Poznaj działanie poziewnika szorstkiego: Poziewnik szorstki - właściwości, zastosowanie, występowanie.
Wrotycz dawkowanie
Jak stosować wrotycz? Jak dawkować? Surowcem zielarskim wrotyczu pospolitego jest ziele, kwiaty i olejek. Wrotycz może być stosowany zewnętrznie oraz w przeszłości stosowany był bardzo często wewnętrznie. Wewnętrzne zastosowanie wrotyczu występuje w postaci naparów, herbaty i nalewek. Wrotycz może być stosowany zewnętrznie, np. w przypadku nadmiernego przetłuszczania się skóry głowy, a także przy trudno gojących się ranach i chorobach reumatycznych. Obecnie nie zaleca się stosowania wrotyczu wewnętrznie ze względu na duże ryzyko zatrucia. Stosowanie zewnętrzne uznawane jest za bezpieczniejsze. Napary z wrotycza można stosować zewnętrznie na skórę lub jako wcierkę do włosów.
Gdzie kupić wrotycz? Wrotycz jest łatwo dostępnym produktem zielarskim obecnym w sklepach ze zdrową żywnością, w aptekach oraz właśnie w sklepach zielarskich (zarówno stacjonarnych, jak i online). Dostępne są preparaty z suszonym kwiatem lub zielem wrotyczu, a także ekstrakty i wyciągi ziołowe.
Poznaj dostępne suplementy na zdrowie.
Wrotycz skutki uboczne
Jak już wspomniano, wrotycz może działać toksycznie, a to wiąże się z wystąpieniem różnych skutków ubocznych. Do znanych skutków ubocznych stosowania wrotyczu pospolitego należą:
- nudności i wymioty,
- podrażnienia przewodu pokarmowego,
- poronienie,
- krwiomocz,
- halucynacje,
- drgawki,
- podrażnienia,
- alergia skórna.
Wrotycz przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z wrotyczem jest ciąża i karmienie piersią. Wrotycz dla dzieci również nie jest wskazany.
Czy wrotycz jest trujący?
Odpowiedź na pytanie: czy wrotycz jest trujący może być pewnego rodzaju podsumowaniem. Z jednej strony wrotycz odgrywał istotną rolę w medycynie ludowej i był powszechnie stosowany. Wiadome było jednak już wtedy, że jest to roślina, która niesie ze sobą pewne skutki uboczne. W dzisiejszych czasach wiadomo, że wrotycz stosowany wewnętrznie może być trujący. Wszystko ze względu na obecność tujonu. Z tego powodu wiedzę na temat właściwości wrotyczu lepiej traktować jako ciekawostkę niż sposób na radzenie sobie z problemami zdrowotnymi, na które wrotycz był rozwiązaniem w przeszłości.
Bibliografia:
- Wojciechowska A., Zawartość składników mineralnych we wrotyczu (Tanacetum vulgare L.) pochodzącym z różnych stanowisk, 2008
- Coté H., i wsp., Anti-Inflammatory, Antioxidant, Antibiotic, and Cytotoxic Activities of Tanacetum vulgare L. Essential Oil and Its Constituents, Medicines, 2017
- Derda M., Hadaś E., Thiem B., Tanacetum Vulgare L. jako roślina o potencjalnych właściwościach leczniczych, Nowiny Lekarskie 2012
- https://www.herbal-supplement-resource.com/tansy-herbs.html#google_vignette
- https://www.doz.pl/ziola/z1575-Wrotycz_pospolity
