Zaburzenia odżywiania - wszystko co musisz wiedzieć
Najbardziej znane zaburzenia odżywiania – czyli bulimia i anoreksja - są często oceniane z góry, jakby to był przejaw buntu i skrajnej nieodpowiedzialności. Ale to nie fanaberie. Osoby cierpiące z ich powodu naprawdę potrzebują specjalistycznej pomocy. Same nie są w stanie dostrzec problemu ani wygrać z nim, bo jak wszelkie zaburzenia psychiczne, anoreksja i bulimia wpływają na ich percepcję i myśli. Ten stan wymaga terapii.
Spis treści:
Rodzaje zaburzeń odżywiania
Zaburzenia odżywiania nie znają wieku, płci czy stanu zamożności. Najczęściej cierpią na nie nastolatki i dorośli w młodym wieku, ale to nie znaczy, że problem nie może dotykać seniorów, mężczyzn i dzieci. Choć uwarunkowania społeczne zwiększają ryzyko dla kobiet 12-25 letnich. To wtedy nasza psychika przechodzi zmiany wieku dojrzewania, które wytrącają z hormonalnej równowagi i zwiększają podatność na bezkrytyczne przyjmowanie negatywnego wizerunku własnego ciała w porównaniu np. z modelkami. To samo jeśli chodzi o skłonności do samookaleczeń. Często pojawiają się właśnie w tym przedziale wiekowym. A głodzenie się czy prowokowanie wymiotów, choć mało kto o tym wie, też jest przejawem autoagresji.
Opisane w psychiatrii zaburzenia odżywiania to:
- Anoreksja - jadłowstręt psychiczny - obejmuje częściowe lub całkowite głodówki, nieraz łączone z wysiłkiem fizycznym ponad siły. Osobie na nią cierpiącej wydaje się, że wciąż ma do zrzucenia zbędne kilogramy, nawet gdy zeszła poniżej normy BMI.
- Bulimia - żarłoczność psychiczna - wydaje się odwrotna do jadłowstrętu, bo towarzyszą jej napady objadania się, nie głodówki, ale z reguły po nich osoba z tym zaburzeniem wywołuje wymioty, więc tak samo boi się przytyć i wyniszcza swój organizm.
- Pica dowodzi, że nie wszystkie zaburzenia odżywiania wiążą się z oczekiwaniami co do swojej wagi. Polega na zjadaniu rzeczy niejadalnych, takich jak mydło czy włosy. Najczęściej dotyka dzieci, osoby z niepełnosprawnościami intelektualnymi i kobiety w ciąży, ale zdarza się to też ludziom w stresującej sytuacji.
- Zaburzenie z napadami objadania się - różni się od tego, jakie daje bulimia objawy, bo nie łączy się z biegunką czy wymiotami. Brakuje więc dbałości o to, by nie przybrać na wadze.
- Zaburzenie unikania/restrykcyjnego przyjmowania pokarmów (ang. avoidant/restrictive food intake disorder) - wyodrębnione w amerykańskiej klasyfikacji DSM-V. Związane z nim trudności wynikają z niechęci do samego jedzenia lub jego konkretnych tekstur, smaków czy zapachów.
Anoreksja i bulimia - porównanie
Nie wszystko widać gołym okiem. W kwestii myśli i przekonań, tylko osoba zaburzona potrafi stwierdzić, czy pojawia się u niej to, jakie ma bulimia lub anoreksja objawy. Choć nie zawsze musi to sobie uświadomić. Może to podać jako odruchową odpowiedź na pytanie psychiatry. Tak czy siak, warto obserwować pod tym kątem siebie i osoby w swoim otoczeniu.
Anoreksja objawy:
- Nadmierna koncentracja na budowie ciała i jego wymiarach,
- Zjadanie mniejszej niż zwykle ilości pokarmów,
- Głodówki,
- Zapychanie żołądka syntetykami (kiedy podejrzewa się anoreksję u bliskiej osoby, warto sprawdzać stan wacików kosmetycznych i waty),
- Rozdrażnienie,
- Apatia,
- Izolowanie się od rodziny i znajomych.
Nieco inne ma bulimia objawy:
- Napady objadania się,
- Brak kontroli nad emocjami (tak jak nie panuje się nad wilczym apetytem),
- Regularne wizyty w łazience po posiłkach (tylko tak, i na słuch, ktoś z zewnątrz może odkryć wymuszone biegunki/wymioty),
- Stany lękowe (stres jest zajadany),
- Uzależnienia (idą w parze z bulimią jako drogi autoagresji).
Im szybciej zdiagnozuje się zaburzenia odżywiania i skłoni do leczenia osobę cierpiącą z ich powodu, tym większe mamy szansę uratować ją przed ich powikłaniami. A te mogą być poważne, bo głodówki czy wymioty wyniszczają organizm. Poza tym, samo kontrolowanie wagi nie podnosi tym ludziom samooceny. A mogłyby one to osiągnąć na drodze terapii.
