Wszystko co musisz wiedzieć o współuzależnieniu
Na zachowaniach szkodliwych cierpi nie tylko osoba uzależniona, lecz także jej partnerzy. Bo to u nich stwierdza się współuzależnienie, z tego względu, że teoretycznie mogą wyjść z relacji. Zatem nie dotyczy ono dzieci czy innych członków rodziny, nawet jeśli występują u nich podobne objawy.
Spis treści:
Zobacz też: Męska depresja. Objawy depresji u mężczyzn i leczenie.
Skąd się bierze współuzależnienie?
W przebiegu choroby alkoholowej (lub jakiejkolwiek innej - jej rodzaju) kluczowe znaczenie dla tego, czy problem zostanie szybciej rozwiązany, czy też ulegnie nasileniu, ma postawa współmałżonka. Najzdrowsze jest asertywne, aktywne i konsekwentne komunikowanie braku zgody na szkodliwe zachowania. Przystosowywanie się reakcjami uległymi lub agresywnymi prowadzi do pogorszenia sytuacji. A jednak, bardzo często u partnerów występuje współuzależnienie emocjonalne, czyli właśnie szereg zaburzonych reakcji. Z czego wynika trudność w utrzymaniu niezależności od nałogów drugiej połówki?
Szkodzi zdrowiu, więc szuka się różnych sposobów adaptacji.
- Zbyt mała przewidywalność
Sprawia, że nie sprawdzają się stale te same metody, co skłania niektóre osoby do rezygnacji z asertywności.
- Chęć utrzymywania rodziny w stanie równowagi
Gdy jeden partner "nie wyrabia normy" z powodu nałogu, drugi stara się to zrekompensować sobie i pozostałym członkom rodziny. Jednak wyniszcza swój organizm, przejmując zbyt wiele obowiązków.
Jest najczęstszym powodem ukrywania problemów, przez które partnerzy zaczynają gorzej funkcjonować w kontekście psychospołecznym. Tak bardzo boją się zdradzić z uzależnieniem drugiej połówki, że oszukują bliskich i unikają z nimi kontaktu, co z kolei pogłębia współuzależnienie emocjonalne, bo tracą swój krąg znajomych.
Partner wierzy, że jeśli nie przejmie większej odpowiedzialności, stanie się coś złego. Jednak tym samym daje uzależnionemu pole do pogrążania się w nałogu.
Współuzależnienie - objawy
Zarówno współuzależnienie od alkoholu czy innych substancji, jak i hazardu, może przejawiać się na różne sposoby. Jednak istnieje wspólny zespół zachowań, który służy za wzór do diagnozy, ale każda osoba nieco inaczej korzysta z tych samych mechanizmów przystosowawczych. Dlatego tak trudno je u siebie jednoznacznie stwierdzić. Między tym, jakie ma współuzależnienie objawy, wymienia się:
- Nadmierną opiekuńczość i odpowiedzialność za partnera,
- Niską samoocenę, która daje poczucie, że nie poradziłoby się sobie, żyjąc bez uzależnionego,
- Próby przejęcia kontroli nad nałogiem,
- Wymuszanie obietnic, po których następuje danie kolejnej szansy,
- Ukrywanie przed bliskimi (rodziną, przyjaciółmi) sytuacji, panującej w swoim domu (na przykład współuzależnienie od alkoholu charakteryzuje ukrywanie butelek przed przyjściem gości),
- Podporządkowanie życia uzależnionemu, np. czekanie na niego w nocy zamiast iść spać o zwykłej porze,
- Odcinanie się od własnych emocji żalu, smutku, złości i bezradności,
- Huśtawki nastroju,
- Poczucie winy i wstydu,
- Stany depresyjne,
- Zaburzenia snu i apetytu,
- Bóle głowy czy inne somatyczne symptomy.
Jak sobie z nim radzić?
Zwykle jedynym rozwiązaniem jest odbywanie terapii dla osób współuzależnionych. Pozwala ona odzyskać kontakt z własnymi potrzebami i stopniowo uniezależniać swoje życie od życia chorej osoby. Choć idealnie byłoby, gdyby oboje partnerów zgłosiło się do poradni, to kiedy nie udaje się namówić drugiej połówki na leczenie uzależnień, można przyjść samemu. Bez obustronnej zgody i pracy z emocjami, nie da się ocalić związku, ale na nim życie się nie kończy. Lepiej być zdrowym samemu niż w niezdrowej relacji.
Współuzależnienie tyczy się osób, które potencjalnie mogłyby wyjść z relacji z osobą uzależnioną, ale z różnych powodów nie potrafią się na to zdobyć. Przyjmują agresywne lub uległe postawy, a także oddalają się od bliskich i przejmują obowiązki partnera, przez co, wbrew swoim założeniom, zamiast rozwiązać problem, dają przyzwolenie na pogłębianie się nałogu. Takie osoby powinny korzystać z terapii, by przerwać te szkodliwe schematy.
