Jak sobie poradzić z uczuleniem na gluten?
Alergia na gluten to coś, o czym jeszcze kilka lat temu ludzie nawet nie słyszeli. Modna dziś dieta bezglutenowa była stosowana wyłącznie przez osoby chore na celiakię. Choć w obu chorobach objawy wywołuje ta sama mieszanka białek, są one znacząco różne, jeśli chodzi o konsekwencje spożycia glutenu. Zwykła nietolerancja nie prowadzi do uszkodzenia wyściółki jelita, w przeciwieństwie do celiakii, dlatego warto wykonać test i upewnić się co do przyczyny dolegliwości.
Zobacz też: Dieta ketogeniczna - zasady i co to jest ketoza?
Objawy uczulenia na gluten
Różnią się one w zależności od wieku pacjenta. W przypadku niemowląt i małych dzieci są to:
- Atopowe zapalenie skóry,
- Bóle brzucha,
- Dolegliwości układu pokarmowego,
- A nawet trudności z oddychaniem.
W przypadku dorosłych:
- Pokrzywka,
- Świąd,
- Szorstkość skóry,
- Obrzęk naczynioruchowy, czyli reakcja alergiczna w tkankach głębszych od skóry,
- Wodnisty katar,
- Biegunka,
- Czy nawet wstrząs anafilaktyczny.
Nie zawsze objawy są kojarzone ze spożyciem glutenu, bo biegunka potrafi wystąpić z kilkudniowym opóźnieniem. Symptomy dermatologiczne są jednak natychmiastowe.
Alergia na gluten – jak ją leczyć?
Jak w przypadku większości alergii, można zażywać leki przeciwhistaminowe, których wadą jest jednak to, że obniżają odporność i często psują zęby. Z kolei picie wapna pomaga w złagodzeniu objawów. Lecz głównym sposobem leczenia alergii jest unikanie alergenu – czyli w tym przypadku dieta bezglutenowa.
Glutenu nie zawierają:
- Wybrane produkty zbożowe:
Ryże, kukurydza, gryka, nasiona quinoa, nasiona prosa i amarantusa, sorgo, specjalnie oznaczony owies (który sam w sobie nie zawiera glutenu, lecz często ulega zanieczyszczeniem nim na polu), niektóre mąki, ale trzeba dokładnie przeglądać ich skład, płatki ryżowe, skrobia kukurydziana, makarony i pieczywo z gryki.
- Nieprzetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego:
W przypadku przetworzonych produktów należy czytać etykiety, bo niektóre parówki czy wędliny zawierają gluten, ale świeże mięso, ryby i jaja nie powinny go mieć.
- Mleko i wybrane produkty mleczne:
Tutaj lista jest dość bogata, ale znów trzeba mocno zwracać uwagę na etykiety. Należy unikać napojów z dodatkiem słodu, jogurtów z dodatkiem zbóż, itp. Generalnie jednak mleko (zagęszczone, świeże, w proszku, UHT), kefiry, maślanki, jogurty, sery i śmietany nie zawierają glutenu.
Jedynie majonezy, margaryny czy olej z kiełków pszenicy mogą nie pasować do tej diety, ale to też zależy od składu. Bezpieczne są masło, smalec, oliwa z oliwek, masło orzechowe czy olej rzepakowy.
Wszystkie świeże, konserwowane bez dodatków lub oznaczone jak należy. Nawet jeśli to warzywa strączkowe czy ziemniaki, nie zawierają glutenu. Należy za to wystrzegać się warzyw panierowanych czy seitan - wysokobiałkowego produktu dla wegetarian, który niestety nie dla każdego jest zdrowy.
Świeże owoce są totalnie nieszkodliwe. Gluten może występować jedynie w niektórych wsadach, mrożonkach czy owocach suszonych, ale to zależy od producenta.
- Słodkości, o ile nie są pieczone z niedozwolonej mąki:
Po cukrze, miodzie, dżemie, melasie, syropie klonowym i specjalnie oznaczonych ciastkach objawy uczulenia na gluten nie powinny się pojawić. Sama żelatyna również nie szkodzi, jednak nie zawsze jest pierwszej czystości, dlatego produkty takie jak żelki, kisiel, galaretki należy najpierw sprawdzić.
Uczulenie na gluten: Wybrane napoje
Woda, kawy, herbaty, 100-procentowe soki owocowe, czyste alkohole, napary z ziół, wino, cydr, piwo bezglutenowe. Ale wystrzegać należy się chociażby kawy zbożowej.
Same w sobie przyprawy nie zawierają glutenu, sprawdzać należy jedynie ich mieszanki i wybierać odpowiedni sos sojowy - tamari.
- Dozwolone na diecie dodatki do żywności:
Soda oczyszczona i drożdże – tak.. na diecie bezglutenowej da się upiec pyszny chlebek i ciasto. Agar – można też zrobić galaretkę. Guma guar – często używa się jej w kuchni. Mączka chleba świętojańskiego czy pektyna też są zupełnie bezpieczne. Syrop glukozowo-fruktozowy – do słodzenia. Karob – zamiast kakao.
Uczulenie na gluten to temat nowy, ale coraz bardziej popularny. Jak każda alergia, gdy nie przestrzegamy przy niej diety, wywołuje dokuczliwe objawy. Dlatego warto znać listę składników, z których możemy spokojnie przygotowywać potrawy, bez obaw o reakcję organizmu na tę specyficzną mieszankę białek roślinnych. Wbrew pozorom, jest ona dość obszerna i pozwala komponować różnorodne, pełnowartościowe dania i desery.
