Niedoczynność tarczycy przyczyny, objawy, leczenie
Niedoczynność tarczycy może występować sama w sobie, gdy na przykład narząd jest zbyt mały, by produkować hormony w odpowiedniej ilości, lecz może też być oznaką poważniejszej, autoimmunologicznej choroby. Problemy z tarczycą najłatwiej rozpoznać dzięki badaniu na obecność przeciwciał, atakujących komórki tarczycy.
Czytaj też: Co to jest hipoglikemia? Objawy hipoglikemii.
Niedoczynność tarczycy - objawy
Niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto mają wspólne objawy. Takie jak:
- Chroniczne zmęczenie,
- Wieczna senność,
- Przybieranie na wadze mimo braku wyraźnej przyczyny (zaniechania ruchu, zmiany nawyków żywieniowych),
- Pogrubienie rysów twarzy, obrzęk,
- Bóle mięśni i stawów,
- Zaparcia,
- Spadek koncentracji,
- Obniżenie nastroju,
- Anemia,
- Bradykardia (spowolnione tętno),
- Odczuwanie chłodu, wynikające z zaburzeń krążenia - mogą to być ciągle zimne stopy i dłonie,
- Wypadanie i łamliwość włosów,
- Łuszczenie się skóry,
- Bladość,
- Objawy brudnych kolan i łokci - pociemnienie skóry,
- Chrypka,
- Matowy głos,
- U kobiet zaburzenia cyklu miesięcznego.
Niedoczynność tarczycy – kiedy występuje?
Występuje wtedy, gdy tarczyca wydziela za mało hormonów T3 i T4, które odpowiadają za właściwy metabolizm. Gdy ich jest za mało, zwalniają procesy spalania cukrów, przez co przybieramy na wadze i jesteśmy zmęczeni - organizm po prostu nie produkuje wystarczająco potrzebnej energii.
Hormony tarczycy ze stymulującym ich wydzielanie hormonem przysadki (hormonem tropowym) działają na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego. Wzrost poziomu T3 i T4 we krwi powoduje zahamowanie wydzielania TSH w mózgu. Gdy hormonów tarczycy brakuje, poziom TSH się podnosi. A zwykle badania zaczyna się właśnie od tyreotropiny - hormonu przysadki - dlatego podwyższony wynik świadczy o niedoczynności.
Przyczyny mogą być różne, od wielkości narządu, przez zaburzenia w jej funkcjonowaniu o podłożu genetycznym, aż po chorobę autoimmunologiczną - zespół Hashimoto.
Leczenie polega na wyrównywaniu poziomu hormonów na drodze suplementacji. Tabletki z syntetyczną tyroksyną (T4) należy przyjmować codziennie na czczo, co najmniej pół godziny przed śniadaniem. Często przez całe życie. Dawka zależy od wieku, masy ciała, nasilenia objawów czy innych leków stosowanych przez chorego, ponieważ niektóre preparaty utrudniają wchłanianie lewotyroksyny. Można ją też zmniejszyć dzięki stosowaniu odpowiedniej, bogatej w jod diety.
Nieleczona niedoczynność tarczycy może doprowadzić do nadwagi, otyłości, chorób układu krążenia, bezpłodności, a nawet śpiączki.
Choroba Hashimoto - przewlekłe zapalenie tarczycy
Zanim przejdziemy do tego, jak leczyć Hashimoto, spróbujmy zrozumieć istotę tej przypadłości.
Jak każda choroba autoimmunologiczna, polega na błędnym rozpoznawaniu przez system odporności własnych komórek jako obce i doprowadzaniu do ich rozpadu. Temu procesowi towarzyszy stan zapalny, stąd inna nazwa zespołu Hashimoto to przewlekłe zapalenie tarczycy.
Wykrywa się ją w badaniu krwi na poziom anty-TPO, czyli przeciwciał, zaprogramowanych na niszczenie komórek tarczycowych.
Jak leczyć Hashimoto?
Mogłoby się wydawać, że do leczenia choroby autoimmunologicznej przepisane zostaną leki immunosupresyjne – zmniejszające aktywność układu odporności – ale nie w tym przypadku. Chorobę Hashimoto leczy się tak samo, jak niedoczynność tarczycy, czyli przyjmując syntetyczne hormony. Nie wynaleziono leku, który chroniłby komórki tarczycowe przed agresją ze strony układu odporności, dlatego jedyną kuracją jest uzupełnianie niedoborów T4, tak by uszkodzenia tarczycy nie spowalniały tempa metabolizmu i nie doprowadziły do powikłań pokroju niepłodności czy śpiączki.
Niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto mają wspólne leczenie i objawy, mimo że przyczyny podwyższonego poziomu TSH we krwi są różne w ich przypadku. Pierwsza wywodzi się z niewłaściwej pracy układu hormonalnego, druga - systemu odporności. Obie, nieleczon,e mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Dlatego tak ważna jest suplementacja tyroksyny, odpowiedzialnej za właściwy przebieg procesów pozyskiwania energii z pożywienia, za zdrowy metabolizm.
