Depresja poporodowa - wszystko co musisz wiedzieć
Zmiany hormonalne, jakie następują po urodzeniu dziecka, często wywołują poporodowe zaburzenia nastroju. Wszystko przez to, że nagle spada stężenie estrogenów, które utrzymywało się na wysokim poziomie przez cały czas trwania ciąży. Są normalne i przeważnie mijają bez leczenia, ale nie zawsze. Kiedy się utrzymują, świadczą o problemach, które wymagają specjalistycznej konsultacji. Jakie poporodowe zaburzenia psychiczne występują najczęściej?
Spis treści:
Jakie są najczęstsze poporodowe zaburzenia psychiczne?
Aby je skutecznie diagnozować i leczyć, trzeba wykonywać testy, które zwykle psychiatra przeprowadza w formie wywiadu. Ale można samemu nabrać podejrzeń, gdy się zna podstawy.
Zjawisko dotykające nawet 60% badanych, które mija przed upływem dwóch tygodni. Związane jest stricte ze zmianami hormonalnymi, czyli nagłym spadkiem estrogenów, wolniejszym progesteronu i wzrostem wydzielania prolaktyny. Podręcznikowo normują się one do 10. dnia życia dziecka i wtedy ustępują poporodowe zaburzenia nastroju, takie jak płaczliwość, drażliwość, lęk czy poirytowanie.
Nie wszystkim dokucza złe samopoczucie po porodzie. U kilku do kilkunastu procent występują przeciwne objawy, to jest nadmiernej euforii, jednak ona również powinna sama wrócić do normy. Obserwuje się wtedy wzmożenie nastroju, gadatliwość, gonitwę pomysłów i myśli, spadek koncentracji czy zaniżoną potrzebę snu. Trzeba jednak uważać, by nie nastąpiło gwałtowne przejście z hipomanii do depresji, bo może się tak zdarzyć.
Najpoważniejsze poporodowe zaburzenia psychiczne obejmują choroby, które wymagają przyjmowania farmaceutyków w celu przywrócenia równowagi neuroprzekaźników w mózgu oraz poddania się terapii. Jedną z nich jest depresja, która występuje u 10-15% matek noworodków. Więcej o jej objawach i leczeniu można przeczytać w artykule o depresji poporodowej.
- Poporodowe zaburzenia lękowe
U nieco mniejszej liczby, około 10%, obawy o zdrowie dziecka i czy podoła się roli mamy wykraczają poza dopuszczalne normy. Wywołują somatyczne objawy, takie jak kołatania serca, drżenie mięśni, problemy trawienne, biegunki, wymioty czy trudności ze złapaniem oddechu. Poporodowe zaburzenia lękowe mogą towarzyszyć depresji lub być samodzielną jednostką chorobową. Również wymagają farmako- i psychoterapii.
Dotyczy 0,1-0,2 matek. Objawia się zmianami nastroju, bezsennością, urojeniami, obsesyjnym niepokojem czy nietypowymi zachowaniami, włącznie z niewłaściwym podejściem do dziecka. Stanowi zagrożenie dla życia matki, noworodka i jego starszego rodzeństwa, dlatego wymaga natychmiastowego leczenia, a czasem nawet hospitalizacji. Wskazana jest również terapia indywidualna lub małżeńska.
Jak uniknąć depresji poporodowej ?
Aby złe samopoczucie po porodzie było tylko stanem przejściowym, niewymagającym farmakoterapii, warto zadbać o siebie już w czasie ciąży. Można to zrobić, wykluczając czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia chorób i zaburzeń psychicznych, takie jak:
- Brak wsparcia ze strony bliskich
Jeśli nie możesz liczyć na partnera czy członków rodziny, znajdź grupę wsparcia dla ciężarnych. Jest spora szansa, że zyskasz tam bliskie przyjaciółki, mające pełne zrozumienie dla twojej sytuacji.
Warto go redukować na bieżąco, by zapewnić prawidłowy przebieg ciąży, a potem uchronić się od komplikacji.
- Wcześniejsze doświadczanie stanów depresyjnych czy lękowych
Nie da się go wykluczyć, bo nie możesz cofnąć czasu, ale dzięki samoświadomości masz szansę zareagować na pierwsze objawy nawrotów choroby. Możesz też wyposażyć się w odpowiednie narzędzia i podejście dzięki terapii w czasie ciąży. Przygotowując się do porodu, nie zapominaj więc o psychologicznym aspekcie sprawy, by zmniejszyć prawdopodobieństwo, że po nim konieczne będzie stosowanie farmakologii.
Poporodowe zaburzenia psychiczne występują na tyle często, że warto mieć świadomość, kiedy są normalne, a kiedy wymagają farmako- i psychoterapii. Kryterium wyznacza na ogół okres dwóch tygodni. W takim czasie mogą utrzymywać się wahania nastroju, wynikające ze zmian hormonalnych. Później mowa już o poważnym, podlegającym leczeniu stanie chorobowym, którym należy zgłosić się do psychiatry.
