Medycyna naturalna mimo niesłabnącej popularności potrafi wzbudzać mieszane uczucia. Wiele osób zachwala jej skuteczność i efektywność, podczas gdy innym kojarzy się głównie z medycyną alternatywną i szamanizmem. Co to jest medycyna naturalna i czy warto ją stosować?
Medycyna naturalna – co to jest?
Kontrowersje dotyczące medycyny naturalnej wiążą się głównie z jej szeroką i często niejednoznaczną definicją. Pojęcie to bywa zarówno stosowane jako synonim ziołolecznictwa, a nawet mającej silne podstawy naukowe fitoterapii, jak i szerokiej kategorii metod „medycyny komplementarnej i alternatywnej” (ang. CAM), często zaliczanych do pseudonauk. Co to jest medycyna naturalna?
- Akupunktura (nakłuwanie igłami aktywnych punktów ciała),
- Chiropraktyka (metoda utożsamiana z kręgarstwem),
- Litoterapia (leczenie z wykorzystaniem kamieni i minerałów),
- Ziołolecznictwo i medycyna tradycyjna (wykorzystanie ziół i produktów naturalnych),
- Homeopatia (wykorzystanie produktów naturalnych w bardzo niskich stężeniach),
- Akupresura (dotykanie, uciskanie i opukiwanie aktywnych punktów ciała),
- Aromaterapia (wykorzystanie olejków eterycznych),
- Hirudoterapia (leczenie pijawkami)
Ze względu na brak podstaw naukowych i odpowiednich regulacji prawnych znaczna część wymienionych praktyk jest uprawiana przez osoby nazywające się lekarzami medycyny naturalnej, chociaż tak naprawdę nie posiadają uprawnień do wykonywania zawodu lekarza a jedynie ukończyły dedykowane kursy.
Medycyna naturalna – leczenie
Ideą medycyny naturalnej jest przede wszystkim holistyczne podejście do zdrowia. Skupia się ona zazwyczaj nie na leczeniu konkretnego schorzenia lub jego objawów a ma na celu poprawę dobrostanu całego organizmu, utrzymując go w odpowiedniej równowadze fizycznej i psychicznej, której zaburzenie jest uznawane za przyczynę powstawania chorób. Jak wskazują badania chociażby nad aktywnością witamin, adaptogenów czy rolą bakterii jelitowych w rozwoju i leczeniu chorób psychicznych takie podejście nie zawsze musi być błędne. Jedną z zalet medycyny naturalnej jest właśnie dążenie do całościowej poprawy zdrowia człowieka a nie jak w przypadku medycyny konwencjonalnej skupianie się tylko na konkretnym schorzeniu/objawie. Szczególne znaczenie odgrywa to w przypadku pacjentów cierpiących jednocześnie na wiele różnych schorzeń – m.in. w geriatrii.
Medycyna naturalna porady
Medycyna naturalna, pomimo licznych kontrowersji, nie musi stanowić złego wyboru i może być skuteczna. Niestety często popełnianym błędem jest stawianie jej jako alternatywy dla medycyny konwencjonalnej, a nie jej uzupełnienia.
Decydując się na zasięgnięcie porady osoby praktykującej medycynę naturalną należy także przyłożyć szczególną uwagę do sprawdzenia jej kompetencji – wiele osób zajmujących się alternatywnymi metodami leczenia posiada nikłą wiedzę o organizmie i fizjologii człowieka, przez co zamiast pomóc mogą źle wpłynąć na zdrowie. Co więcej, sam fakt posiadania certyfikatu nie musi świadczyć o faktycznej wiedzy w temacie, gdyż kursy medycyny naturalnej i alternatywnej nie podlegają ścisłym regulacjom.
Czynnikiem mogącym wpływać na bezpieczeństwo stosowania metod medycyny naturalnej, a w szczególności suplementów diety i produktów naturalnych jest także ich pochodzenie. W egzotyczne zioła i otrzymywane z nich produkty należy zaopatrywać się tylko u sprawdzonych dystrybutorów, którzy mogą zagwarantować prawidłową identyfikację rośliny i wysoką jakość preparatu.
Czy medycyna naturalna jest skuteczna?
Medycyna naturalna może być skuteczna, o ile jest stosowana jako uzupełnienie a nie zamiennik wizyt u lekarza. Warto pamiętać, że niektóre praktyki przewijają się też w standardowych metodach leczenia – przykładem może być stosowanie multiwitaminy, produktów naturalnych czy olejków eterycznych, równie często spotykane są naturalne witaminy i minerały. Szczególną uwagę zwraca tutaj ziołolecznictwo, które obejmuje nie tylko medycynę tradycyjną, ale także fitoterapię wchodzącą w zakres „evidence-based medicine” – medycyny opartej na dowodach naukowych.
Także niektóre powszechnie stosowane leki swoje korzenie mają właśnie w medycynie naturalnej i tradycyjnej, mowa tutaj nie tylko o aspirynie (kora wierzby), ale też silnych lekach takich jak pochodne opium (morfina, heroina), docetaksel (lek przeciwnowotworowy z igieł cisu) czy przeciwmalaryczna artemizynina.
Literatura:
- Lamer-Zarawska E, Kowal-Gierczak B, Niedworok J. Fitoterapia i Leki Roślinne. PZWL, Warszawa 2014.
- Haidan Y, Qianqian M, Li Y i Guangchun P. The Traditional Medicine and Modern Medicine from Natural Products. Molecules 2016; 21(5).
- Barrett B. Alternative, Complementary, and Conventional Medicine: Is Integration Upon Us? The Journal of Alternative and Complementary Medicine 2003; 9(3): 417-427.
