Marskość wątroby to poważny stan związany z uszkodzeniem miąższy wątroby. Niestety rozpoznawana jest u coraz większej liczby osób. Czym dokładnie jest i co jest jej przyczyną? W jaki sposób przebiega leczenie oraz jakie są rokowania dla pacjentów z marskością wątroby? Odpowiedź na te i wiele innych pytań znajdziesz w poniższym tekście.
Marskość wątroby objawy
Na wstępie odpowiedzmy co to jest marskość wątroby? To zaawansowane, trwałe uszkodzenie wątroby, które jest następstwem długotrwałego stanu zapalnego. W jej przebiegu dochodzi do intensywnego włóknienia miąższu, a co za tym idzie poważnych zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu. W tym miejscu nasuwa się oczywiście pytanie: co powoduje marskość wątroby? Otóż do głównych przyczyn dolegliwości zalicza się nadużywanie alkoholu, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, a także wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C.
Pierwsze objawy marskości wątroby mogą obejmować:
- uczucie zmęczenia lub osłabienia;
- słaby apetyt;
- utratę wagi;
- nudności i wymioty;
- łagodny ból lub dyskomfort w prawym górnym rogu brzucha.
W miarę postępowania zaburzeń w funkcjonowaniu wątroby, ogólna kondycja i zdrowie pacjenta ulegają wyraźnemu pogorszeniu. Występują wówczas następujące symptomy:
- tendencja do siniaków i krwawień;
- dezorientacja, trudności w myśleniu, utrata pamięci, zaburzenia snu;
- wzdęcia z powodu gromadzenia się płynu w jamie brzusznej (wodobrzusze);
- silnie swędząca skóra;
- przyciemnienie koloru moczu;
Poza tym obserwuje się także zewnętrzne objawy marskości wątroby, jak np.:
- silny świąd skóry;
- obrzęk nóg, kostek lub stóp;
- żółtaczka (zażółcenie powłok skórnych i białek oczu).
Należy podkreślić, że objawy marskości wątroby w przypadku każdego chorego mogą być nieco inne. Co więcej, przez długi czas choroba rozwija się niezauważenie, nie powodując żadnych konkretnych dolegliwości i rozpoznawana jest w zaawansowanym stadium.
Marskość wątroby - rokowania
Rokowanie w marskości wątroby jest bardzo zmienne, ponieważ wpływa na nie wiele czynników, w tym etiologia, stadium rozpoznania, rodzaj i nasilenie powikłań oraz choroby współistniejące. U pacjentów z wyrównaną marskością wątroby mediana przeżycia może przekraczać 12 lat. Pacjenci ze zdekompensowaną marskością wątroby, czyli bardziej zaawansowanym stanem, mają gorsze rokowanie. Szacuje się, że średni czas przeżycia bez przeszczepu wynosi wówczas około dwóch lat.
Zaawansowana marskość wątroby jest bardzo nieprzewidywalna w swoim przebiegu. W związku z tym pogorszeniu ulega nie tylko odporność fizyczna pacjentów, ale i ich stan psychiczny. Występujące okresowo zaostrzeniami choroby wiążą się z koniecznością hospitalizacji. Życie z marskością wątroby niestety nie należy do najłatwiejszych.
Marskość wątroby – leczenie
Leczenie marskości wątroby uzależnione jest od wielu składowych. W początkowy stadium schorzenia istnieje możliwość ograniczania uszkodzeń miąższu wątroby. Leczy się wówczas podstawową przyczynę, którą w zdecydowanej większości przypadków jest alkoholizm. W przypadku pacjentów, u których marskość wątroby nie jest związana z nadużywaniem alkoholu, a jest np. wynikiem niealkoholowego stłuszczenia wątroby, kładzie się nacisk na zmianę stylu życia, w szczególności diety. Lekarz może zalecić także odpowiednią suplementację, w tym wybrane witaminy, minerały lub suplementy na wątrobę, które zawierają w składzie m.in. ostropest plamisty czy fosfolipidy.
To, jak leczyć marskość wątroby w zaawansowanym stadium, również nie jest takie oczywiste. Bardzo często wymaga ono stosowania środków, które łagodzą konkretne następstwa schorzenia, czyli np. ograniczają zatrzymywanie wody w organizmie lub obniżają ciśnienie wrotne. A zatem czy marskość wątroby można wyleczyć? Niestety, nawet przy najlepszych rokowaniach, nie jest to schorzenie w pełni uleczalne. Ostatnie stadium marskości wątroby, które wiąże się ze stopniowym wyłączaniem funkcji narządu wymaga przeszczepu.
Marskość wątroby – dieta
Niezmiernie istotna podczas leczenia marskości wątroby jest także dieta. Osoby cierpiące na to schorzenie powinny bezwzględnie zaprzestać spożywania jakichkolwiek napojów alkoholowych. Dieta przy tym schorzeniu powinna być lekkostrawna, pozbawiona potraw tłustych, smażonych, pikantnych oraz takich, które przez dłuższy czas zalegają w żołądku. Nie jest także wskazane spożywanie zbyt dużych ilości błonnika. Do jadłospisu warto natomiast włączyć chude mięso, ryby oraz zdrowe tłuszcze roślinne (np. olej lniany).
Jak rozpoznać marskość wątroby?
Ponieważ marskość wątroby przez długi okres czasu może nie dawać niepokojących objawów, jej rozpoznanie bardzo często jest przypadkowe. Szczegółowa diagnostyka marskości wątroby obejmuje:
- dokładny wywiad z pacjentem,
- badania krwi (w tym próby wątrobowe: ALT, AST, poziom bilirubiny całkowitej, GGTP, fosfatazę zasadową czy badania w kierunku zakażeń wirusowych wątroby),
- badania obrazowe (m.in. USG);
W przypadku, gdy nie można ustalić bezpośrednich przyczyn marskości wątroby, przeprowadzana jest zwykle także biopsja.
Bibliografia:
- Toshikuni N, Arisawa T, M. Nutrition and exercise in the management of liver cirrhosis. World J Gastroenterol. 2014;20(23):7286-7297. doi:10.3748/wjg.v20.i23.7286.
- Hryniewiecki L, Żywienie w chorobach wątroby, [w:] J. Hasik, J. Gawęcki, Żywienie człowieka zdrowego i chorego, tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 197-186.
- Wieczorek-Chełmińska Z., Żywienie w chorobach wątroby, dróg żółciowych i trzustki, PZWL, Warszawa 2009.
- Hartleb M. i wsp.: Rekomendacje postępowania u chorych z zaburzeniami czynności wątroby i kamicą dróg żółciowych dla lekarzy POZ. Lekarz POZ 4/2017, s. 225-248.
